Πέμπτη 16 Οκτωβρίου 2008

Η οικονομική κρίση και η ξαφνική δημοσιονομική ακράτεια της κυβέρνησης



Εάν ακόμη αναρωτιέστε που θα πάνε τα 7,4 δις ευρώ επιπρόσθετων φόρων που μας υποσχέθηκε ότι θα πάρει φέτος από την τσέπη μας ο κύριος Αλογοσκούφης, μην ανησυχείτε. Μόλις το ανακοίνωσε. Ποσό μέχρι 6 δισ. ευρώ θα δοθεί στις τράπεζες ως άμεση ρευστότητα, χωρίς εγγύηση, στα πλαίσια ενός συνολικού πακέτου εγγυήσεων του ελληνικού δημοσίου προς το τραπεζικό σύστημα της τάξης των 28 δις ευρώ.

Φυσικά κι αστειευόμαστε. Όχι, γιατί δεν υποσχέθηκε να δώσει το παραπάνω ποσό στα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα της χώρας. Αλλά γιατί τα 7,4 δις ευρώ, που το Υπουργείο Οικονομίας φιλοδοξεί να μαζέψει από φόρους το 2009, είναι ήδη δεσμευμένα. Μαζί με όλα τα έσοδα του κράτους δε φτάνουν ούτε για να ισοσκελίσουν τον προϋπολογισμό. Κι αναρωτιόμαστε. Άραγε τα 6 δις ευρώ ρευστό από πού θα τα βρει; Μήπως από τα ταμειακά διαθέσιμα του ελληνικού κράτους που δε φτάνουν ούτε 1 δις, τα οποία υπάρχουν για να καλύπτουν άμεσες ανάγκες πληρωμής μισθών και δαπανών του δημόσιου τομέα; Μήπως από τα συναλλαγματικά αποθέματα σε ξένο νόμισμα ή χρυσό; Μήπως θα εκδώσει κανένα έκτακτο κρατικό ομόλογο υπέρ της σωτηρίας των τραπεζών; Ή μήπως θα θεσμοθετηθεί έκτακτος φόρος υπέρ τραπεζικού συστήματος;

Ό,τι και να κάνει τελικά, η ουσία είναι μία! Στη Σύνοδο Κορυφής στο Παρίσι την περασμένη Κυριακή οι Ευρωπαίοι ηγέτες των κρατών μελών της ευρωζώνης συμπεριλαμβανομένης και της Βρετανίας αποφάσισαν να πάρουν μέτρα ώστε να αναχαιτιστεί ο πανικός στο ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα και ειδικά τα χρηματιστήρια. Κράτη, όπως η Βρετανία και η Γερμανία, στα οποία εντοπίστηκαν σοβαρά προβλήματα ορθώς παρενέβησαν με μεγάλα πακέτα εγγυήσεων.

Η Ελλάδα απ’ ότι φαίνεται μάλλον το παράκανε. Μας θυμίζει τη γνωστή ελληνική παροιμία που λέει «είπαν στη γριά να χέσει κι αυτή ξεκωλώθηκε». Οι ελληνικές τράπεζες, για τις οποίες πριν από δυο βδομάδες τόσο η κυβέρνηση όσο και οι ίδιοι οι τραπεζίτες λέγανε ότι δεν υπάρχει πρόβλημα, επειδή α) έχουν τον καλύτερο λόγο καταθέσεων προς δάνεια στην ΕΕ, β) δεν είναι εκτεθειμένες σε «τοξικά» κεφάλαια και γ) έχουν υψηλή κερδοφορία και περιορισμένες επισφάλειες, τώρα ξαφνικά απέκτησαν μέγα κίνδυνο. Ξάφνου, απ’ το πουθενά βρίσκονται αντιμέτωπες με την ίδια την κατάρρευση.

Τον κίνδυνο εντόπισε άλλωστε κι ο Διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος κος Προβόπουλος: «σύμφωνα με χονδροειδείς (sic!!) υπολογισμούς, φέτος, έως τα τέλη του έτους, ίσως και στις αρχές του επόμενου, μπορεί να υπάρξει μια κάποια μείωση του δείκτη κεφαλαιακής επάρκειας των τραπεζών λόγω της κρίσης». Μα, ναι, φυσικά κύριε Διοικητά. Πρόκειται για έναν εξαιρετικά στιβαρό, solid που θα λέγανε και στο LSE, συλλογισμό, βάσει του οποίου η χώρα θα ανοίξει το σεντούκι με το χρήμα.

Σαν να μην έφτανε αυτό, σε μια περίοδο που η κυβέρνηση έχει de facto το πάνω χέρι στη σχέση της με τις τράπεζες, αντί να θέσει την εξυγίανση του τραπεζικού συστήματος, τον τερματισμό της ασυσοδίας και των ολιγοπωλιακών πρακτικών ως προϋπόθεση για την εγγύηση της κεφαλαιακής επάρκειας των τραπεζών, προσφέρει χρήμα άνευ όρων.

Εμείς ένα πράγμα έχουμε να πούμε. Δεν είμαστε αφελείς, ούτε εκτός τόπου και χρόνου. Εάν το πρόβλημα των ελληνικών τραπεζών είναι τόσο μεγάλο, που χρειάζεται να προικοδοτηθούν άμεσα με ζεστό χρήμα της τάξης των 6 δις ευρώ, και με συνολικές εγγυήσεις 28 δις ευρώ, ποσό που ανέρχεται στο 1/3 των δαπανών του ελληνικού προϋπολογισμού για φέτος, ας βγει η κυβέρνηση να το πει σοβαρά, στοιχειοθετημένα, με υπευθυνότητα. Ότι πχ: «Ξέρετε κάτι; Εκεί κι εκεί υπάρχει πρόβλημα. Αυτές είναι οι διαστάσεις του. Πρέπει όλοι να βοηθήσουμε, γιατί αλλιώς πάπαλα. Καταρρέει το σύστημα». Διαφορετικά, όλα αυτά τα περί «χονδροειδών υπολογισμών», τα «ως τα τέλη του έτους», «ίσως και στις αρχές του επόμενου», με τα «μπορεί να», και τη «μια-κάποια μείωση» ακούγονται σαν χονδροειδείς μπαρούφες που έρχονται να δικαιολογήσουν την ξαφνική δημοσιονομική ακράτεια της κυβέρνησης.

Δεν υπάρχουν σχόλια: