Οχυρωμένοι στο Διαδίκτυο

Tης Μαριαννας Τζιαντζη

Ενα ενδιαφέρον αμερικανικό ντοκιμαντέρ, το «Ενηλικίωση στο Διαδίκτυο», παρουσίασε την περασμένη Δευτέρα η Σοφία Παπαϊωάννου στο «Οι Νέοι Φάκελοι παρουσιάζουν» (ΣΚΑΪ). Οπως φαίνεται από τον τίτλο, το θέμα εδώ είναι οι έφηβοι που αφιερώνουν πολλές ώρες σερφάροντας στο Διαδίκτυο, δημιουργώντας ψηφιακούς φίλους αλλά και δικές τους επινοημένες ταυτότητες. Μιλούν σε πρώτο πρόσωπο μαθητές, γονείς, καθηγητές, ενώ γίνεται εκτεταμένη αναφορά σε αληθινά γεγονότα.

Η πρώτη ιστορία είναι γλυκόπικρη και αφορά μια 14χρονη κοπελίτσα, που θεωρούσε τον εαυτό της άχρωμο και ασήμαντο. Γι’ αυτό επινόησε μια καινούργια online ταυτότητα και από Τζέσικα έγινε Οτομ (Φθινόπωρο): «γκόθικ» ντύσιμο, χτένισμα και μακιγιάζ, πόζες μοιραίας γυναίκας. Κανείς δεν έδινε σημασία στην Τζέσικα, όμως η Οτομ έγινε θρύλος σε μια γωνίτσα του κυβερνοχώρου. Μέχρι που το πήραν είδηση η μαμά και ο μπαμπάς, ειδοποιημένοι από το σχολείο, κι έτσι η αισθησιακή Οτομ έγινε ξανά σκέτη Τζέσικα, γεγονός που της στοίχισε πολύ.

Ακολουθούν και άλλες ιστορίες και εμπειρίες μαθητών. Π.χ., ένας μαθητής λυκείου παραδέχεται ότι διάβασε το «Ρωμαίος και Ιουλιέτα» μέσα σε πέντε λεπτά χάρη σε ένα ηλεκτρονικό «λυσάρι», ένα σάιτ που απευθύνεται σε μαθητές. «Αν η ημέρα είχε 27 ώρες και όχι 24, θα διάβαζα όλο το έργο και όχι την περίληψη», εξηγεί. Πριν τον αποδοκιμάσουμε, ας αναλογιστούμε ότι κάποιες άλλες γενιές έμαθαν τον Σαίξπηρ και τον Βίκτωρα Ουγκώ όχι από το πρωτότυπο αλλά από τα «Κλασσικά Εικονογραφημένα».

Ενας καθηγητής σ’ ένα δημόσιο σχολείο σε μια πλούσια, όπως μαντεύουμε, κοινότητα του Νιου Τζέρσεϊ, υποστηρίζει ότι η σχολική τάξη που δεν διαθέτει γιγαντοοθόνη είναι «μια έρημος». Κανένας μαθητής δεν εμπιστεύεται τον δάσκαλο που κάνει μάθημα στον πίνακα με κιμωλία.

Η τελευταία ιστορία είναι τραγική και αφορά την αυτοκτονία ενός 13χρονου μαθητή, την οποία ενθάρρυναν οι εικονικοί φίλοι του στο Διαδίκτυο. Ωστόσο, ο πατέρας του παιδιού δεν δαιμονοποιεί το Μέσο. Ο μικρός αυτόχειρας, ένα πανέμορφο αγοράκι, απλώς δεν άντεξε το bullying, τον εκφοβισμό του από τους συνομηλίκους του παλικαράδες στο σχολείο.

Από το ντοκιμαντέρ φάνηκε ότι για πολλούς εφήβους το Διαδίκτυο είναι ένα οχυρό, ένα καβούκι που τους επιτρέπει να αποτραβηχτούν από τον κόσμο των μεγάλων και ιδίως από τους γονείς, οι οποίοι, κατά κανόνα, δεν έχουν ιδέα για τις ψηφιακές παρέες των παιδιών τους. Και συνήθως οι γονείς ανησυχούν για λάθος λόγους, π.χ., για μια ενδεχόμενη συνάντηση με έναν παιδεραστή, τη στιγμή που τα ίδια τα παιδιά ξέρουν τους κινδύνους, ξέρουν πώς να αποφύγουν τον Κακό Λύκο.

Το ντοκιμαντέρ αυτό, χωρίς να αποθεώνει τις νέες μορφές επικοινωνίας, έδειξε ότι τα παιδιά που ξοδεύουν πολλές ώρες σε διαδικτυακές κοινότητες, όπως στο Facebook ή το ΜySpace, δεν είναι προβληματικά ή απροσάρμοστα. Είναι τα φυσιολογικά παιδιά της εποχής μας και αν κάπου «κατά βάθος, κάπου υπάρχει λάθος», γι’ αυτό δεν φταίει το Ιντερνετ αλλά ο αληθινός κόσμος.

ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ