Τετάρτη 25 Φεβρουαρίου 2009

Οι «Πεταλούδες» των ελληνικών φυλακών



Της ΑΝΝΑΣ ΣΤΕΡΓΙΟΥ



Ποια ψυχή μπορεί να κλειδωθεί μέσα σε τέσσερις τοίχους χωρίς να σκεφθεί, έστω για μια στιγμή, την απόδραση; Θεόδωρος Βενάρδος, Βαγγέλης Ρωχάμης, Κώστας Σαμαράς κι οι πρωτοποριακοί στα ελικόπτερα αδελφοί Παλαιοκώστα διεκδικούν το ελληνικό βραβείο «Πεταλούδα».

Τα ομηρικά έπη κατονομάζουν ως πρώτο μέτρ των αποδράσεων τον πολυμήχανο βασιλιά της Ιθάκης, Οδυσσέα, που ξεγλίστρησε κάτω απ' τη μύτη του κύκλωπα Πολύφημου δεμένος κάτω από ένα μεγάλο κριάρι.

Η πραγματικότητα σαφώς είναι πιο πολύπλοκη. Κουτάλια, νυχοκόπτες, μαχαίρια, αυτοσχέδιες λίμες, γάντζοι, σχοινιά, πετονιές, ελικόπτερα χρησιμοποιήθηκαν άλλοτε ήπια, άλλοτε αιματηρά, σε καιρό ειρήνης ή πολέμου, για την ηρωική έξοδο προς την ελευθερία.

Στα διεθνή χρονικά, θρύλος των αποδράσεων παρέμεινε ο Γάλλος ληστής και πολυδραπέτης Ζακ Μεσρίλ, ο οποίος έγραψε το «Ενστικτο θανάτου».

Στα παγκόσμια χρονικά καταγράφονται οι αποδράσεις από στρατόπεδα πρώην αξιωματικών κατά τη διάρκεια του Β'Παγκοσμίου Πολέμου με τη μορφή κολοσσιαίων τούνελ.

Ιστορικό και το φευγιό τριών ανδρών από τις φυλακές υψίστης ασφαλείας της νησίδας Αλκατράζ, απέναντι από το Σαν Φρανσίσκο των ΗΠΑ, στη δεκαετία του '60, που τα ίχνη τους χάθηκαν.

Στη χώρα μας οι δυναμικές στάσεις και οι αιματηρές αποδράσεις μειώθηκαν κατά πολύ, όταν καθιερώθηκε το μέτρο της άδειας (1851/89).

Κώστας Σαμαράς και Βαγγέλης Ρωχάμης έχουν πλέον αποσυρθεί απ' την ενεργό δράση, ο πρώτος στα Τρίκαλα, ο δεύτερος στη Λάμψακο Ευβοίας. Παλαιότερα, μετρ των αποδράσεων θεωρούνταν ο Θεόδωρος Βενάρδος, γνωστός ως ληστής με τις γλαδιόλες. Ο Νίκος Παλαιοκώστας από το Μοσχόφυτο Τρικάλων κατάφερε 16 χρόνια να μείνει ασύλληπτος.

Ο Κώστας Σαμαράς έχει στο ενεργητικό του 5 επιτυχημένες και 5 αποτυχημένες αποδράσεις, όπως περιγράφει στο βιβλίο του «Καταζητείται» (εκδόσεις Κέδρος).

Πρώτη φορά απέδρασε πηδώντας απ' τα κρατητήρια Λάρισας, αρχές καλοκαιριού του 1987. Η πιο φαντασμαγορική απόδρασή του ήταν όταν έκανε τρύπα στην κλούβα που τον μετέφερε στη διάρκεια μεταγωγής. Είχε εκμυστηρευτεί πως θα δράσει σε Κούρδους ή Τούρκους κρατούμενους και ύστερα από ένα μήνα έπραξαν αναλόγως. Εξαιτίας του Σαμαρά άλλαξαν οι αστυνομικές κλούβες.

Η πιο θεαματική απόδραση από ξένο κρατούμενο έγινε παλαιότερα στα Διαβατά Θεσσαλονίκης, ανήμερα της γιορτής του πολιούχου της πόλης, Αγίου Δημητρίου. Ο Γκαρσία Νούμεζ Σεζάρ, μόλις 20 χρονών ακροβάτης του τσίρκου «Μεντράνο», ήταν υπόδικος για σωματικές βλάβες. Με σάλτο μορτάλε από τον εσωτερικό τοίχο, ύψους 3 μέτρων, κρεμάστηκε από τον εξωτερικό τοίχο, ύψους 5 μέτρων. Οι δύο τοίχοι μεταξύ τους απείχαν 4 μέτρα! Αρχισαν οι πυροβολισμοί αλλά ο ακροβάτης είχε γίνει ήδη Λούης.

Αποτυχημένη αλλά θεαματική ήταν απόπειρα απόδρασης που έγινε από πλευράς Λατινοαμερικανών στα μέσα της δεκαετίας του '80. Απ' έξω, κάποιος με τόξο τους πέταξε πετονιά δεμένη στο βέλος στη στέγη της ακτίνας. Το σχοινί ήταν δεμένο απ'το παράθυρο, είχαν καταφέρει με λάμες να κόψουν τα κάγκελα αλλά βιάστηκαν. Πιάστηκαν κι οι δύο, αντί ένας ένας. Το σχοινί χαμήλωσε και χτύπησαν πάνω σε μαντρότοιχο!

Μαζική απόδραση 81 κρατουμένων έγινε στον Κορυδαλλό το 1990, ύστερα από εξέγερση. Τον Σεπτέμβριο του 1995 είχαν φύγει 40 κρατούμενοι της Γ'Πτέρυγας του Κορυδαλλού. Εριξαν πέτρες στον σκοπό, μπήκαν στο μαγειρείο κι επιχείρησαν να διαφύγουν με απορριμματοφόρο του δήμου. Ο οδηγός δεν είχε μεγάλη ιδέα από σκουπιδιάρες κι έριξε το απορριμματοφόρο σε τσιμεντένια αψίδα.

Ντυμένος γιατρός το έσκασε στις 27 ή 28 Μαΐου 2002 ο Αμερικανολιβανέζος Πίτερ Σέντομ με τη βοήθεια της ψυχιάτρου των φυλακών και συντρόφου του, Ολγας. Στις 4 το απόγευμα κι ενώ γινόταν χαμός απ'την πολυκοσμία στα επισκεπτήρια, η ψυχίατρος είχε δώσει ψεύτικο όνομα στην είσοδο των φυλακών, ότι τάχα περίμενε έναν συνάδελφό της. Προσποιήθηκε ότι τελικά ο συνάδελφός της είχε μπει στον χώρο χωρίς να τον γράψουν στο βιβλίο εισόδου και ο Σέντομ βγήκε ανενόχλητος με ιατρική μπλούζα. Αμφότεροι βρέθηκαν, με μεγάλη χρονική απόσταση, νεκροί.


annio@enet.gr
ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ

Δεν υπάρχουν σχόλια: