Ο κρυφός πλούτος της Βολιβίας

Του Simon Romero
New York Times


Ενώ κυβερνήσεις και εταιρείες εργάζονται πυρετωδώς να κατασκευάσουν την επόμενη γενιά υβριδικών ή ηλεκτρικών αυτοκινήτων βρίσκονται αντιμέτωπες με ένα πολύ σημαντικό ζητούμενο. Για τις μπαταρίες των ηλεκτρικών αυτοκινήτων χρειάζεται λίθιο και το μισό λίθιο του πλανήτη είναι αποδεδειγμένα θαμμένο στη Βολιβία – σε μια χώρα που δεν φαίνεται διατεθειμένη να το παραχωρήσει άνευ όρων.
«Γνωρίζουμε ότι η Βολιβία μπορεί να γίνει η Σαουδική Αραβία του λιθίου», είπε ο Φρανσίσκο Κουίσμπερτ, αρχηγός ομάδας ιθαγενών που ζουν στα όρια του Σαλάρ ντε Ουγιούνι, του μεγαλύτερου κοιτάσματος αλατιού στον κόσμο. «Είμαστε φτωχοί αλλά όχι ηλίθιοι. Το λίθιο ανήκει στη Βολιβία αλλά και σε εμάς».
Το νέο σύνταγμα της Βολιβίας, που ψηφίστηκε με μεγάλη άνεση τον Ιανουάριο, κατοχυρώνει τα δικαιώματα των Ινδιάνων στη γη τους, επιτρέποντάς τους να αποσπούν παραχωρήσεις από το κράτος και από τις ιδιωτικές εταιρείες αλλά και να μπλοκάρουν έργα εξόρυξης. Επίσης, ο πρόεδρος της Βολιβίας, Έβο Μοράλες, είναι ένθερμος οπαδός των εθνικοποιήσεων.
Τίποτα απ’ αυτά δεν αποτρέπει ξένους ομίλους, μεταξύ αυτών τους ιαπωνικούς Sumitomo και Mitsubishi και τον γαλλικό όμιλο του Βενσάν Μπολορέ, να εκδηλώσουν έντονο ενδιαφέρον. Και οι τρεις αυτοί όμιλοι απέστειλαν εκπροσώπους στη Λα Παζ για να συζητήσουν με την κυβέρνηση του Μοράλες. «Υπάρχουν κοιτάσματα αλατιού στη Χιλή και στην Αργεντινή και ένα πολλά υποσχόμενο κοίτασμα στο Θιβέτ, αλλά το μεγαλύτερο είναι στη Βολιβία», είπε ο Ότζι Μπάμπα, στέλεχος του τμήματος μετάλλων της Mitsubishi. «Αν θέλουμε να μπούμε δυναμικά στην επόμενη γενιά αυτοκινήτων, πρέπει να είμαστε εδώ».
Ως τώρα το λίθιο χρησιμοποιούνταν σε μικρές ποσότητες για την παρασκευή φαρμάκων που σταθεροποιούν τη διάθεση και για την κατασκευή θερμοπυρηνικών όπλων. Όμως, η μεγαλύτερη δυνητική αγορά για το λίθιο είναι η αυτοκινητοβιομηχανία, καθώς το μέταλλο αυτό ζυγίζει λιγότερο από το νικέλιο, που επίσης χρησιμοποιείται σε μπαταρίες. Τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα που κινούνται με μπαταρίες λιθίου μπορούν να αποθηκεύουν περισσότερη ενέργεια και έτσι να έχουν περισσότερη αυτονομία. «Το προηγούμενο ιμπεριαλιστικό μοντέλο εκμετάλλευσης των φυσικών μας πόρων δεν θα επαναληφθεί ποτέ στη Βολιβία», είπε ο Σαούλ Βιγιέγας, επικεφαλής του τομέα λιθίου της Comibol, της κρατικής εταιρείας λιθίου. «Ίσως υπάρχει η δυνατότητα να δεχθούμε ξένους ως κατόχους μειοψηφικού πακέτου μετοχών ή ακόμη καλύτερα ως πελάτες μας».
Η Comibol έχει επενδύσει 6 εκατ. δολάρια για την κατασκευή μιας μονάδας στο Pίο Γκράντε, στα όρια του κοιτάσματος Ουγιούνι, όπου θα αρχίσει η πρώτη προσπάθεια για βιομηχανικής κλίμακας εξόρυξη λιθίου. Το λίθιο είναι διαλυμένο στο αλατόνερο που βρίσκεται κάτω από τα στερεά κοιτάσματα αλατιού και συλλέγεται αφού το νερό αντληθεί την επιφάνεια και εξατμιστεί σε ειδικές δεξαμενές. Ο Μοράλες θέλει να είναι έτοιμη η μονάδα ώς τα τέλη του χρόνου.
Κατά την επίσκεψή μας, βρίσκουμε εργάτες να δουλεύουν με εντατικούς ρυθμούς κάτω από τον ήλιο, χτίζοντας τοίχους σε ένα τοπίο λευκής σεληνιακής ερήμου. Όμως, πέρα από τη μονάδα αυτή, η χώρα χρειάζεται να επενδύσει πολύ περισσότερα χρήματα για να μετατρέψει το λίθιο σε ανθρακικό λίθιο.


Geopolitics