Η μοιραία πορεία του ΣΥΝ

Tου Aντωνη Kαρκαγιαννη

Η «αριστερή» πλειοψηφία του ΣΥΝ προφανώς δείχνει την έξοδο στην «ανανεωτική» μειοψηφία. Ολα αυτό δείχνουν. Οι «εκλογές» για τη σειρά των υποψηφιοτήτων στο ευρωψηφοδέλτιο. Η εφαρμογή της καταστατικής αρχής (πώς πέρασε τόσο λάθρα;) για τις δύο βουλευτικές θητείες, με στόχο τον βουλευτή Φώτη Κουβέλη, στέλεχος του ΣΥΝ και της «ανανεωτικής» πτέρυγας και αντίπαλο του Α. Τσίπρα για την προεδρία του κόμματος. Προηγήθηκε ασφαλώς μακροχρόνια πολιτική σύγκρουση ανάμεσα στις δύο βασικές «συνιστώσες» του ΣΥΝ, η οποία αναθερμάνθηκε με τα γεγονότα του Δεκεμβρίου.

Την «ανανεωτική» πλευρά τη γνωρίζουμε από χρόνια. Υπήρχε ήδη στο ΚΚΕ εσ. και σε όλες τις επόμενες μεταμορφώσεις του. Δεν είχε ακόμα καταρρεύσει ο υπαρκτός (και ανύπαρκτος) σοσιαλισμός και οι ελπίδες μιας «διορθωτικής» στροφής τροφοδοτούσαν πολλές ψευδαισθήσεις, έσχατο υπαρξιακό στήριγμα για μεγάλη μερίδα της Αριστεράς που είχε υποστεί θυσίες και ταλαιπωρίες. Ο υπαρκτός σοσιαλισμός κατέρρευσε αμαχητί και μαζί του κατέρρευσαν και οι ψευδαισθήσεις για το μέλλον του.

Κάτι όμως επέζησε από εκείνη την εποχή στην «ανανεωτική» πτέρυγα. Ηταν ο προσανατολισμός της, στην αρχή, στα δυτικά κομμουνιστικά κόμματα, κυρίως της Ιταλίας, και η ανάγκη προσέγγισης ευρύτερων κοινωνικών στρωμάτων πέρα από ιδεολογικές και ταξικές αγκυλώσεις. Αργότερα, το μεγάλο «πείραμα» της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης (που δεν είναι μόνο και απλά ολοκλήρωση του μονοπωλιακού καπιταλισμού) αναζωογόνησε τον δυτικό προσανατολισμό της ανανεωτικής πτέρυγας, αλλά και την ανάγκη κοινωνικών και πολιτικών συμμαχιών. Το ΚΚΕ εσ. και αργότερα η ΕΑΡ ήταν εργαστήρια ιδεών και προγραμμάτων για μια ανανεωμένη Αριστερά σε μια αναγεννημένη χώρα. Ιδέες, προγράμματα και λαμπρά στελέχη συντρίφθηκαν από τον ισοπεδωτικό και ολοκληρωτικό λαϊκισμό του ΠΑΣΟΚ.

Δεν ξέρω αν είναι η δική μου νοσταλγία, από τη μια πλευρά, και η αποστροφή μου, από την άλλη, που με κάνουν να βλέπω στην ανανεωτική πτέρυγα του ΣΥΝ απομεινάρια παλαιών προσανατολισμών και στο «αριστερό ρεύμα» τη λαϊκίστικη και ολοκληρωτική «κινηματική» λογική του ΠΑΣΟΚ. Προπαντός τον χαρακτήρα της μεταξύ τους σύγκρουσης, που δεν μπορεί να έχει άλλη κατάληξη παρά μόνο την εξόντωση των «ανανεωτικών». Ισως το καλύτερο για τους τελευταίους είναι η έντιμη και αξιοπρεπής αποχώρηση πριν ακόμη υποστούν την αναπόφευκτη φθορά της εσωκομματικής διαπάλης με όλα τα μέσα... Μια ευρωπαϊκή Αριστερά θα μπορούσε να δοκιμάσει την τύχη της και ας χάσει...

Καταλαβαίνω ότι δεν σκέφτομαι με όρους τρέχουσας πολιτικής. Ομως, ποιοι θα μπορούσαν να είναι οι πολιτικοί όροι για να σκεφθεί κανείς το δημοσκοπικό «φούσκωμα» και «ξεφούσκωμα» του ΣΥΝ; Αλλά προπαντός την αλαζονική έπαρση του «αριστερού ρεύματος» και των ηγετών του στη φάση του «φουσκώματος» και την εσωστρέφεια και τη φτώχεια ιδεών στη φάση του «ξεφουσκώματος»;

Είναι παλαιό το ερώτημα, αν μεταξύ ΠΑΣΟΚ και ΚΚΕ υπάρχει και άλλος πολιτικός χώρος. Και αν υπάρχει, συμπιέζεται και συρρικνώνεται. Ισως αυτή η πορεία είναι μοιραία με τη σημερινή διάταξη των πολιτικών δυνάμεων. Ο ΣΥΝ δεν επιχείρησε ποτέ και δεν επιδίωξε μια άλλη διάταξη. Την εποχή που ο ίδιος, μάλλον βιαστικά και επιπόλαια, διαπίστωνε το τέλος του δικομματισμού, έκανε ό,τι περνούσε από το χέρι του για να τον στηρίξει, με ένα μείγμα πολιτικού «ιμπεριαλισμού» και «σέχτας»...