Κενά στο κατηγορητήριο

Αμφιβολίες κατά πόσον τα στοιχεία θα φωτίσουν τις πτυχές του σκανδάλου Siemens

Του Τασου Tελλογλου

Οποιος διαβάσει το κατηγορητήριο για το σκάνδαλο Siemens, αποκομίζει την εντύπωση ότι ναι μεν παρατίθενται πολλά στοιχεία (προφανώς αρκετά για να γίνει μία δίκη), χωρίς ωστόσο να καταγράφεται πάντα με σαφήνεια η αιτιότητα που θα περίμενε κανείς να αποτυπώνεται στα στοιχεία αυτά, ως συνεκτικός ιστός. Κραυγαλέο παράδειγμα η εφαρμογή της προγραμματικής συμφωνίας με τις έξι εκτελεστές Συμφωνίες μεταξύ ΟΤΕ και Siemens (1997): Για την εφαρμογή καθεμιάς από αυτές είχε συμφωνηθεί από τα δύο μέρη η υιοθέτηση τριών ρητρών. Αν ο ΟΤΕ έβρισκε προσφορότερη γι' αυτόν λύση, με βάση έναν κοστολογικό έλεγχο, θα μπορούσε να επιβάλλει στη Siemens μείωση της τιμής της δικής της προσφοράς.

Η «έγκριση» της συμφωνίας είχε ανατεθεί σε μία εταιρεία συμβούλων. Τυπικά, στα χαρτιά, όλα φαίνονται εντάξει, η εταιρεία προτείνει μια σύγκριση της αύξησης των τιμών της Siemens με τις αντίστοιχες τιμές στην ευρωπαϊκή αγορά αλλά ο ΟΤΕ αδιαφορεί να μάθει το πού, πώς, και πότε, και ενδιαφέρεται μόνο μετά το 2002, δηλαδή χρόνια μετά...

Διπλασιασμός τιμής

Και σήμερα, στο εν λόγω κατηγορητήριο δεν περιγράφεται το πώς η αρχική τιμή της σύμβασης ανήλθε στα 632 εκατ. ευρώ, δηλαδή διπλασιάστηκε... Επιπλέον, δεν αναφέρεται ούτε ποια σχέση έχει αυτός ο σκανδαλώδης διπλασιασμός τιμής με τα «μαύρα ταμεία» της Siemens - αν πράγματι, όπως διατείνεται ο κ. Ράινχαρντ Σίκατσεκ, πρώην στέλεχος της Siemens και καταδικασθείς για την υπόθεση, έχει κάποια σχέση.

Τις επιμέρους έξι εκτελεστές Συμφωνίες, τις ενέκριναν τα μετέπειτα Δ.Σ. του ΟΤΕ, αλλά ο 4oς ειδικός ανακριτής κ. Νίκος Ζαγοριανός κάνει αναφορά μόνον στο πρώτο Διοικητικό Συμβούλιο, δηλαδή αυτό που είχε υπογράψει την αρχική συμφωνία. Παράλληλα, τα στελέχη της Siemens που είχαν ενεργό ρόλο στη σύναψη της συμφωνίας δεν θεωρούνται υπόλογα για την εφαρμογή της, αντιθέτως οι ευθύνες διαχέονται γενικώς, όλα «χρεώνονται» σε όλους. Ετσι όμως το δικαστήριο, όπως εκτιμούν πολλοί, θα απομακρύνεται από την αλήθεια αντί να τη φωτίζει.

Πολύ γρήγορα κατά τη διάρκεια της έρευνάς του, o κ. Ζαγοριανός αποφάσισε να στηρίξει το αποτέλεσμα του ανακριτικού του έργου, στα ερευνητικά αποτελέσματα της αμερικανικής δικηγορικής εταιρείας Debevoice and Plimpton LLP, και οι λόγοι ήταν πολλοί: Ακόμα και για εκείνους τους τραπεζικούς λογαριασμούς που άνοιξαν χωρίς να χρειαστεί ανταπόκριση σε αίτημα δικαστικής συνδρομής -όπως για παράδειγμα ο λογαριασμός της κ. Αντωνίας Μάρκου στην τράπεζα UBS της Ζυρίχης- εμφανιζόταν μια ολόκληρη σειρά νέων παραληπτών η ταυτότητα των οποίων θα έπρεπε να ερευνηθεί, και νά ένα παράδειγμα: σε μία εταιρεία επενδύσεων στο Λουξεμβούργο καταλήγουν 32.000 γερμανικά μάρκα, και σε τρεις άλλες στην Αθήνα, σχεδόν το μισό ποσό που σωρεύτηκε στον λογαριασμό της κ. Μάρκου, η οποία τον «άνοιξε» ύστερα από υπόδειξη του κατηγορουμένου Ηλία Γεωργίου.

Ηταν παραπάνω από εμφανές, ότι μια τέτοια έρευνα, προϋπέθετε χρόνο και κυρίως μέσα που ο Ελληνας ανακριτής δεν διέθετε. Αλλωστε, οι δικηγόροι της αμερικανικής εταιρείας κατάφεραν να μιλήσουν με ανθρώπους-κλειδιά όπως ο Ράινερ Πέτερ Νιντλ, πρώην διαχειριστής των «μαύρων ταμείων» της μητρικής εταιρείας πριν από την περίοδο του κ. Σίκατσεκ (1997-2001) και... αυτόπτης μάρτυρας των διαπραγματεύσεων για το ύψος της «μίζας» το διάστημα υπογραφής της προγραμματικής συμφωνίας ανάμεσα στον ΟΤΕ και τη Siemens.

O κ. Νιντλ ας σημειωθεί, είχε αρνηθεί να καταθέσει στον εισαγγελέα Πρωτοδικών κ. Παν. Αθανασίου.

Το «εξαφάνισαν»

Η στρατηγική επιλογή του κ. Ζαγοριανού ήταν επιβεβλημένη και για πολλούς άλλους λόγους: Η ουσιαστική φάση της ελληνικής έρευνας άρχισε μόλις τον Μάρτιο του 2008 όταν πολλοί από τους κατηγορούμενους είχαν τον χρόνο να «εξαφανίσουν» επιβαρυντικό υλικό που προήλθε μόνο από το εσωτερικό της εταιρείας και μόνο από τους ίδιους τους ελεγκτές, δηλαδή την αμερικανική δικηγορική εταιρεία, καθώς νωρίτερα, ο εσωτερικός έλεγχος της εταιρείας (Compliance) δεν απέδιδε. Oι Αμερικανοί δικηγόροι είχαν πρόσβαση παντού και σε πολλές περιπτώσεις ήταν οι πρώτοι που ρώτησαν μερικούς από τους σημερινούς κατηγορούμενους. Η έκθεσή τους που διαβιβάστηκε στις 21 Νοεμβρίου 2008 στον κ. Ζαγοριανό περιλαμβάνει ντοσιέ αναφορικά με:

- Τις ανακρίσεις της αμερικανικής δικηγορικής εταιρείας στην Ελλάδα και τη Γερμανία σε σχέση με τον ΟΤΕ, τη Ρουμανία, την Αρμενία και τα ιατρικά μηχανήματα.

- Τους πίνακες χρηματορροών.

- Την κινητή τηλεφωνία.

- Τις ανακρίσεις στην Ιταλία που αποκάλυψαν τους λογαριασμούς στην τράπεζα «Ραιφέιζεν» του Σάλτσμπουργκ από όπου πληρώνονταν και ελληνικές «μίζες».

- Την εταιρεία ΙΝΤΕΡΚΟΜ στην Ελβετία που διαδραμάτιζε κεντρικό ρόλο στο «σύστημα πληρωμών» του κ. Πρόδρομου Μαυρίδη.

- Τους διαγωνισμούς για βαγόνια και μηχανές του ΟΣΕ και το σύστημα τηλεπικοινωνιών GSM-R.

- Τα συστήματα ΠΑΤΡΙΟΤ.

Πολλές εκδοχές

Πρέπει να σημειωθεί ότι η ίδια η έρευνα, «παραπέμπει» όχι σε μία αλλά σε πολλές εκδοχές του ίδιου γεγονότος. Ετσι το πρώην στέλεχος της Siemens Βόλφγκανγκ Ρούντολφ (σ.σ.: εργαζόταν στον τομέα διαχείρισης των «μαύρων ταμείων» την εποχή της Προγραμματικής Συμφωνίας) σημειώνει ότι «ο Μαυρίδης τον πίεζε να μην ακολουθήσει την κατανομή των ποσών που είχε καταρτίσει ο Καραβέλλας με βάση το «βασικό έγγραφο» (Grundsatzpapier)...», ένα χειρόγραφο που έχει συνταχθεί τον Ιανουάριο του 1998 και φέρεται ότι έχει γραφτεί διά χειρός του κ. Χ. Καραβέλλα (εκ των κατηγορουμένων).

Και προσθέτει ο Ρούντολφ ότι «oι επιθυμίες του Καραβέλλα δεν ικανοποιήθηκαν και η εντύπωσή του ήταν ότι ο Μαυρίδης εισήγαγε μια νέα λίστα δικαιούχων (σ.σ.: των «μιζών»). Μία άλλη αλλαγή που επιβλήθηκε από τον Μαυρίδη ήταν η μεγαλύτερη χρήση ρευστού για πληρωμές προμηθειών»...

Η τοποθέτηση αυτή από κάποιον που δεν είχε την «τύχη» να ακούσουν οι Ελληνες εισαγγελείς εξηγεί ότι τα ποσά ναι μεν προϋπολογίστηκαν, δεν πληρώθηκαν όμως και πάντως δεν δόθηκαν στους «δικαιούχους» του αρχικού συντάκτη που κατά κανόνα ήταν τα ίδια τα πρώην στελέχη της Siemens...