Εκδρομή μες στην καλή χαρά…

ΤΟΥ ΣΕΡΑΦΕΙΜ ΚΟΤΡΩΤΣΟΥ

Κάποιοι περίεργοι (G) 20 συγκεντρώθηκαν στο Λονδίνο, έμπλεοι ανησυχίας, και έλαβαν, τελικώς, κάποιες αποφάσεις για να ανορθώσουν την καταρρέουσα παγκόσμια οικονομία. Στα Πετράλωνα, στην Εκάλη και την πλατεία Συντάγματος πολίτες, κόμματα, τραπεζίτες και συνδικάτα τι ακριβώς έχουν καταλάβει;

Το ερώτημα οξύνεται ολοένα και περισσότερο όσο περνάει ο καιρός. Eρχεται και τοποθετείται σχεδόν μεταφυσικά. Κάτι σαν το «υπάρχει ζωή μετά το θάνατο;». Ποιο είναι το ερώτημα: «Eχει καταλάβει αυτή η χώρα ότι γύρω της μαίνεται μια παγκόσμια κρίση, σαν την “perfect storm” που έκανε καρυδότσουφλο το ψαροκάικο του Κλούνεϊ;». Εχει καταλάβει τι ακριβώς συνέβη την Πέμπτη στο Λονδίνο; Πόσο σοβαρή είναι η κατάσταση και πόσο εύκολα επηρεάζει την ελληνική οικονομία;

Φοβάμαι, λοιπόν, πως πολίτες, επιχειρηματίες, τραπεζίτες, κοινωνικά κινήματα, πολιτικά κόμματα, βρίσκονται άπαντες μεταξύ νιρβάνας και ναρκισσισμού.

Οι μισοί κοιτάζουν τον καθρέφτη και πιστεύουν πως έχουν τη λύση για την έξοδο από την κρίση στο τσεπάκι τους – αλλά αρνούνται να τη δώσουν σε εμάς τους υπανάπτυκτους. Οι άλλοι απλώς δεν καταλαβαίνουν.

Οι πρώτοι συνήθως χρησιμοποιούν διάφορα ενδιαφέροντα σλόγκαν του τύπου «την κρίση πρέπει να την πληρώσουν αυτοί που την προκάλεσαν» και «η κρίση δεν πρέπει να γίνει άλλοθι».

Κανείς εξ όλων αυτών δεν κάνει τον κόπο να αναζητήσει τη ρίζα του κακού πέραν των golden boys της Lehman Brothers και της RBS και πέραν των κερδοσκοπικών funds. Κανείς εξ αυτών που διατυπώνουν αορίστως την ευχή «να πληρώσουν την κρίση αυτοί που την προκάλεσαν» δεν ομολογεί πως εκ των βασικών αιτίων της κρίσης υπήρξε ο ίδιος ο τρόπος ζωής μας τα προηγούμενα χρόνια.

Οταν, για παράδειγμα, σχεδόν κάθε Ελληνας κουβαλά στην πλάτη του δύο με τρία δάνεια (στεγαστικά και καταναλωτικά), όταν διαθέτει τέσσερις - πέντε πιστωτικές κάρτες από τις οποίες κάνει αναλήψεις μετρητών αδιαφορώντας για το ότι το επιτόκιο φθάνει στο 25%, όταν συνάπτει ασφαλιστικά συμβόλαια και συνταξιοδοτικά προγράμματα με εταιρίες ανύπαρκτες, ε, τότε πώς να το κάνουμε, μπορεί ο ιός της κρίσης να βρίσκεται στις τράπεζες, αλλά ξενιστές, και μάλιστα οικεία βουλήσει είμαστε εμείς οι ίδιοι.

Ακούω, μάλιστα, την πληκτική επωδό των συνδικάτων: «Αλλοθι η κρίση, οι εργαζόμενοι δεν πρέπει να έχουν ουδεμία απώλεια», και διερωτώμαι πώς θα μπορούσε να συμβεί αυτό.

Επειδή, όμως, αυτά συνέβαιναν πάντοτε επί καπιταλισμού και δεν συνέβαιναν, υποτίθεται, επί υπαρκτού σοσιαλισμού, ας τεθεί σκληρά το ερώτημα για να τελειώνουμε: «Θέλουν οι πολίτες να ζουν στην καπιταλιστική κόλαση ή στο σοσιαλιστικό παράδεισο – που, σημειωτέον, δεν υπάρχει κιόλας;». Δεν θα εκπλαγείτε, φαντάζομαι, όταν θα δείτε πως άπαντες –ακόμα και οι κομμουνιστές– θα κάνουν κράτηση ακόμα και για θεωρείο στην κόλαση παρά πρώτο τραπέζι πίστα στον παράδεισο.

Πού καταλήγουμε: Δικαιοσύνη στην κατανομή των βαρών της κρίσης δεν θα υπάρξει.

Διότι, απλούστατα, κανείς δεν μπορεί να επιμερίσει τις ευθύνες σε αυτούς που την προκάλεσαν. Η πηγή του κακού στις ΗΠΑ, φέρ’ ειπείν, ξεκινά κατά τη δεύτερη θητεία Κλίντον και διατρέχει την εποχή Μπους. Το ίδιο και στην Ευρώπη. Σοσιαλδημοκράτες, φιλελεύθεροι και νεοφιλελεύθεροι έχουν το δικό τους μερίδιο. Και οι κοινωνίες προσφέρθηκαν απλόχερα στο ρόλο των πελατών - θυμάτων.

Απαντες συναινέσαμε ή υποκύψαμε στο μοντέλο ζωής που τώρα βρίσκεται στον πυρήνα της κρίσης. Και πιστέψτε το. Οταν η κρίση τελειώσει, πάλι στο ίδιο ξέφρενο μοντέλο θα επιστρέψουμε άπαντες. Ισως και με μεγαλύτερη όρεξη γιατί θα μας έχει λείψει.

Επειδή, όμως, τώρα κάποιοι έχουν ανασκουμπωθεί κι έχουν μαζέψει τα μανίκια για να διαχειριστούν την κρίση, καλό θα ήταν κάποιοι άλλοι λεβέντες –επόπτες της κοινωνικής και πολιτικής ζωής, σχολιαστές της επικαιρότητας, Ρομπέν των Δασών και Ιβανόηδες, αυτιστικοί επικριτές των πάντων, ή, απλώς, επαγγελματίες της πολιτικής και των μίντια– να ξέρουν, τουλάχιστον, τι λένε και πότε το λένε.

Και τα δύο μεγάλα κόμματα που έχουν αναλάβει –εκ παραδόσεως και εκ συστήματος– να διαχειριστούν το παρόν και το μέλλον της χώρας, αφού δεν συναινούν, καλό είναι να ξέρουν τι κάνουν.

Διότι, τον τελευταίο καιρό, ακούω από τη μία το ΠΑΣΟΚ να προτείνει σχέδια πράσινης ανάπτυξης –με κρυφή φορολογία που δεν την πολυαναφέρει– όταν ο κόσμος καίγεται, κι από την άλλη τον Παπαθανασίου να ρίχνει μέτρα στο τραπέζι που δεν ταιριάζουν μεταξύ τους. Κι αντί –ο Παπαθανασίου– να πιάσει τον ταύρο από τα κέρατα και να τσακίσει τη φοροδιαφυγή των μεσαιομεγάλων, γκρινιάζει, απ’ ό,τι μαθαίνω, για το διεφθαρμένο σύστημα των εφοριακών.

Μετά απ’ όλα αυτά, επιστρέφω στο αρχικό ερώτημα: «Είμαστε σίγουροι σ’ αυτή τη χώρα ότι μας έχει χτυπήσει μια παγκόσμια κρίση ή νομίζουμε πως πάμε εκδρομή μες στην καλή χαρά με το λεωφορείο και απλώς ο δρόμος έχει λακκούβες;».