Η απροθυμία των Ευρωπαίων

του Στάθη Ευσταθιάδη


Αν επαληθευτούν οι δημοσκοπήσεις για τις ευρωεκλογές, το νέο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα διαφέρει από το σημερινό εντυπωσιακά, τόσο που ακόμη και η επανεκλογή του Μπαρόζο ως προέδρου της Επιτροπής να είναι αμφίβολη. Είναι αλήθεια ότι ο πρόεδρος θα επιλεγεί από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στις 18-19 Ιουνίου, όπου ο Μπαρόζο έχει την υποστήριξη της πλειονότητας των ηγετών, αλλά είναι το Ευρωκοινοβούλιο που έχει τον τελευταίο λόγο, αυτό που ουσιαστικά θα εκλέξει τον πρόεδρο.

Οι ευρωπαϊκές δημοσκοπήσεις δείχνουν συρρίκνωση της Κεντροδεξιάς, μικρή άνοδο των σοσιαλιστών- κεντροαριστερών και δυναμική εμφάνιση ακροδεξιών και ακροαριστερών κομμάτων. Μεταφραζόμενες σε ευρωψήφους αναδεικνύουν ένα νέο 736μελές Ευρωκοινοβούλιο όπου τα δύο μεγάλα κόμματα της κεντρώας βάσης ισοψηφούν, με τα «περιθωριακά κόμματα» να καταλαμβάνουν τουλάχιστον 45 έδρες. Μια πρόσφατη μελέτη ισπανικού think tank αποκαλύπτει ότι υπάρχει «αντι-ευρωπαϊστικό κύμα» σε επτά χώρες-μέλη της ΕΕ: σε Αυστρία, Βέλγιο, Βρετανία, Γαλλία, Ολλανδία, Ουγγαρία και Φινλανδία. Στις πέντε από αυτές τις χώρες το ποσοστό αποχής προβλέπεται να είναι ως και 70%, γεγονός που θα ευνοήσει τους ευρωσκεπτικιστές. Αν οι βρετανοί Συντηρητικοί αποχωρήσουν από το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα, όπως δηλώνει ο αρχηγός τους Ντέιβιντ Καμερον, ώστε να γίνουν ο πυρήνας ενός αντι-ομοσπονδιακού κινήματος εντός του Ευρωκοινοβουλίου, περιορίζονται οι πιθανότητες να αναλάβει την προεδρία της Επιτροπής για την προσεχή πενταετία ένας εκ της κεντροδεξιάς παράταξης, λ.χ. ο Μπαρόζο.

Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο ιδιαίτερα τα κεντροδεξιά κόμματα ανησυχούν όσο ποτέ άλλοτε για το ποσοστό της συμμετοχής. «Μόνο αν ο μέσος όρος (συμμετοχής) υπερβεί το 60% απομακρύνεται ο κίνδυνος της υποβάθμισης του Ευρωκοινοβουλίου σε αρένα μηδενικού έργου και αλληλοκατηγοριών» προειδοποιεί ο ισπανός καθηγητής Ραμόν Αλόνσο Μπέχες. Γι΄ αυτό και οι τρεις «μεγάλοι» της ΕΕ, η Μέρκελ, ο Σαρκοζί και ο Μπράουν, έσπευσαν να καλέσουν «όλους τους Ευρωπαίους» να πάρουν μέρος στις ευρωεκλογές για τη «δημιουργία μιας ισχυρής Ευρώπης». Οι ευρωπαίοι ηγέτες έχουν τις ευθύνες τους για την «απροθυμία» των Ευρωπαίων να ψηφίσουν για την Ευρωβουλή, όπως ευθύνες έχουν οι ευρωβουλευτές και τα στελέχη της Επιτροπής, περιλαμβανομένου του προέδρου της, αλλά η αλήθεια είναι ότι αυτό καθαυτό το «όργανο» δεν ελκύει, δεν «δημιουργεί δράμα», όπως γράφει ο Τόνι Μπάρμπερ. Το Ευρωκοινοβούλιο δεν νομοθετεί, δεν μπορεί να ανατρέψει κυβέρνηση, δεν μπορεί καν να απομακρύνει έναν πρόεδρο της Επιτροπής- θα πρέπει να διώξει και όλους τους επιτρόπους μαζί, πράγμα που ενεργεί αποτρεπτικά στους ευρωβουλευτές. Μπορεί να «συμμετέχει» στη λήψη αποφάσεων με το Συμβούλιο Υπουργών αλλά ως σήμερα απλώς «συμφωνεί» με τους υπουργούς. Μόνο αν εγκριθεί τελικώς η Συνθήκη της Λισαβόνας το Ευρωκοινοβούλιο θα αποκτήσει πραγματική υπόσταση.