«Φτωχότερη η επόμενη Βουλή»

Στον ΤΑΣΟ ΠΑΠΠΑ

«Στηρίζω την ενότητα της παράταξης με τη δράση μου, αλλά και με τις ηθελημένες σιωπές μου». Ετσι σχολιάζει ο Ευ. Βενιζέλος τη μη συμμετοχή στα ψηφοδέλτια του ΠΑΣΟΚ των Κ. Σημίτη, Α. Παπαδόπουλου, Χρ. Βερελή, συμπληρώνοντας: «Η επόμενη Βουλή θα είναι πολύ φτωχότερη, καθώς μικραίνει η δεξαμενή έμπειρων και ικανών προσωπικοτήτων ευρύτερης αποδοχής. Θέλω να πιστεύω ότι είναι προσωρινό».

ΕΥ. ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ *Στην ερώτηση αν η δήλωσή του ότι «είναι ο εγγυητής της ενότητας» θα ισχύει ακόμη και αν ο ίδιος μείνει εκτός κυβέρνησης, απαντά: «Δεν βρίσκομαι στην πολιτική για υπουργικά αξιώματα, την εμπειρία των οποίων έχω βιώσει για πολλά χρόνια, αλλά για να διασφαλίσω την τήρηση των προεκλογικών υποσχέσεων στο μέτρο που μου αναλογεί».

* Τέλος, ο πρώην υπουργός, σημειώνει ότι «τυχόν κυβέρνηση ΠΑΣΟΚ - Ν.Δ. θα προκαλέσει μεγαλύτερη βλάβη στο πολιτικό σύστημα και την οικονομία».

* «Δεν πρέπει να υποσχεθούμε πράγματα που δεν μπορούμε να κάνουμε», έχετε πει. Τις προσδοκίες των πολιτών, όμως, πώς θα τις καλύψετε;

- Οι πολίτες πρέπει να γνωρίζουν την πραγματική κατάσταση της οικονομίας, αλλά και τις δυνατότητες που έχουμε να εφαρμόσουμε άλλες πολιτικές, συμβατές με το ευρωπαϊκό πλαίσιο. Το στοίχημα είναι αναμφίβολα δύσκολο, αλλά μπορεί να κερδηθεί.

* Πάντως, ο κανόνας είναι τα κόμματα εξουσίας προεκλογικά να εξαγγέλλουν πολιτικές τις οποίες μετά τη νίκη τις ξεχνούν. Το ξέρουν και οι ψηφοφόροι...

- Οι ίδιοι οι ψηφοφόροι, δυστυχώς, αποδέχονται ορισμένα κατά συνθήκη προεκλογικά ψεύδη. Επήλθε, όμως, μία τομή τα τελευταία χρόνια, όπως φάνηκε και από την αντίδραση του εκλογικού σώματος στις ευρωεκλογές. Η τομή αυτή επιβάλλει ένα εθνικό καθήκον αλήθειας σε όλους. Στα κόμματα, τα πολιτικά στελέχη, αλλά και τους πολίτες και τα μέσα ενημέρωσης. Γι' αυτό ό,τι λέμε προεκλογικά γνωρίζουμε πολύ καλά ότι οφείλουμε να το εφαρμόσουμε μετεκλογικά. Το κομβικό σημείο είναι άλλωστε, η αποκατάσταση της σχέσης εμπιστοσύνης μεταξύ κράτους και κοινωνίας, μεταξύ πολιτικού συστήματος και πολιτών.

* Αποκατάσταση της σχέσης εμπιστοσύνης. Μεγάλη κουβέντα. Για παράδειγμα, η περίφημη πάταξη της φοροδιαφυγής είναι στις δεσμεύσεις των κομμάτων εξουσίας εδώ και χρόνια. Το πρόβλημα, όμως, είναι ακόμη εδώ και κραυγάζει...

- Εδώ και χρόνια τονίζω ότι το μεγάλο πρόβλημα της ελληνικής οικονομίας και κοινωνίας είναι η σύγκρουση μεταξύ τυπικών και άτυπων στοιχείων, η σύγκρουση μεταξύ οικονομίας και παραοικονομίας. Αλλά δυστυχώς οι ατυπίες επεκτείνονται και στους θεσμούς, στο διοικητικό και στο δικαστικό σύστημα, στην ίδια τη λειτουργία της κοινωνίας.

* Αρα, τι χρειάζεται;

- Χρειάζεται μία εθνική συμφωνία φορολογικής εμπιστοσύνης, ειλικρίνειας και δικαιοσύνης που θα λειτουργεί ταυτόχρονα και ως εθνική συμφωνία σταδιακής μετάβασης από την παραοικονομία και τη φοροδιαφυγή στην επίσημη οικονομία. Και σε ένα σύγχρονο φορολογικό σύστημα που θα προστατεύει και δεν θα μειώνει τα πραγματικά εισοδήματα. Αλλωστε, οι πολίτες έχουν καταλάβει ότι εφόσον χρειαζόμαστε ένα κράτος ικανό διαχειριστή κρίσεων, που να λειτουργεί και αναπτυξιακά και αναδιανεμητικά, χρειάζονται αντίστοιχες δαπάνες και άρα αντίστοιχα δημόσια έσοδα. Στο ζήτημα, συνεπώς, του φορολογικού συστήματος κρίνονται στην πραγματικότητα τα πάντα. Πρόκειται για τη λυδία λίθο, όλων των επιμέρους πολιτικών.

* Ομως, η νέα κυβέρνηση είναι υποχρεωμένη να καταθέσει προϋπολογισμό. Θα καταφέρει το ΠΑΣΟΚ να καταρτίσει προϋπολογισμό εφαρμόσιμο;

- Γνωρίζουμε πολύ καλά ότι με τη σύγκληση της νέας Βουλής, στις 14 Οκτωβρίου, η νέα κυβέρνηση είναι υποχρεωμένη να καταθέσει προσχέδιο προϋπολογισμού. Είναι αυτονόητο ότι μόνο αν χρησιμοποιηθούν ως βάση τα στοιχεία και οι εκτιμήσεις της Τράπεζας της Ελλάδας, μπορούμε να έχουμε ένα αξιόπιστο προσχέδιο προϋπολογισμού που να αλλάξει και το κλίμα των συζητήσεων ανάμεσα στην ελληνική κυβέρνηση και τα όργανα της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Η αλλαγή του πολιτικού κλίματος, θα επιδράσει πολύ θετικά και στην ίδια τη λειτουργία της αγοράς, που βασίζεται στην «πίστη».

* Η λέξη που κυριαρχεί στο λεξιλόγιο των δύο αρχηγών είναι το «εγώ». Το «εμείς» υποεκπροσωπείται. Γιατί;

- Ο εκάστοτε πρωθυπουργός, άρα και ο κάθε υποψήφιος πρωθυπουργός, έχει ή διεκδικεί τη συνολική ευκαιρία, αλλά και τη συνολική ευθύνη για το κυβερνητικό εγχείρημα. Ομως, το πρωθυπουργοκεντρικό μοντέλο έφτασε στην ακραία του παρακμή την τελευταία διετία του κ. Καραμανλή. Ο πρωθυπουργός, που είναι έγκλειστος στο μέγαρο Μαξίμου και καλείται να αποφασίσει μόνος του για όλα τα κρίσιμα θέματα, τελικά οδηγείται σε αδιέξοδο. Πρέπει να αλλάξει το μοντέλο διακυβέρνησης και να γίνονται σεβαστοί οι συνταγματικοί θεσμοί.

* Πού αναφέρεστε;

- Αναφέρομαι στο ρόλο της Βουλής, στο ρόλο του υπουργικού συμβουλίου και στο ρόλο του «ανοικτού», θεσμικού κόμματος στο οποίο όλοι δηλώνουν ότι πιστεύουν.

* Σύμφωνα με μια αντίληψη, τα διαβόητα «εξωθεσμικά κέντρα» θέλουν κυβέρνηση μεγάλου συνασπισμού.

- Μία συγκυβέρνηση των δύο μεγάλων κομμάτων αλλοιώνει τα δεδομένα ενός σύγχρονου, δημοκρατικού κοινοβουλευτικού συστήματος διακυβέρνησης. Καταργεί τη διάκριση μεταξύ κυβερνητικής πλειοψηφίας και αντιπολιτευόμενης μειοψηφίας. Ακυρώνει επίσης τη λειτουργία των θεσμικών αντιβάρων, που είναι αναγκαία για τη διασφάλιση της διαφάνειας, και ενισχύει τον κομματισμό στο κράτος. Ενθαρρύνει, τέλος, μία μαξιμαλιστική και ανέξοδη αντιπολίτευση εκ μέρους των μικρών κομμάτων που έχουν, ούτως ή άλλως, μέτωπο με τον «δικομματισμό». Ενα τέτοιο σχήμα μπορεί να λειτουργήσει προσωρινά, για ένα μικρό χρονικό διάστημα, άρα θα έχουν όλοι στραμμένα τα μάτια στις επόμενες εκλογές. Αντί να αναληφθούν μεγάλες πρωτοβουλίες, δεν θα γίνει τίποτε και θα προκληθεί μεγαλύτερη βλάβη στο πολιτικό σύστημα και την οικονομία.

* Εχετε δηλώσει ότι «είστε εγγυητής της ενότητας» και «στρατιώτης της παράταξης». Αυτά ισχύουν ακόμη κι αν μείνετε εκτός κυβέρνησης;

- Τον ρόλο μου τον απέδειξα με τις πράξεις μου. Δεν βρίσκομαι στην ενεργό πολιτική και δεν αγωνίζομαι για να καταλάβω υπουργικά αξιώματα την εμπειρία των οποίων άλλωστε έχω, για πολλά χρόνια, βιώσει στις κυβερνήσεις του Ανδρέα Παπανδρέου και του Κώστα Σημίτη. Βρίσκομαι στην πολιτική στο όνομα των πεποιθήσεών μου.

* Με ποια προοπτική;

- Για να επηρεάσω την κατεύθυνση των κυβερνητικών πολιτικών και για να διασφαλίσω την τήρηση των προεκλογικών υποσχέσεων, στο μέτρο που μου αναλογεί. Το μόνο που με ενδιαφέρει είναι η υποχρέωσή μας να ανταποκριθούμε στις απαιτήσεις των περιστάσεων και στις αξιώσεις και αναμονές των πολιτών, χωρίς εκπτώσεις, χωρίς τις αρνητικές όψεις του παρελθόντος. Και έχοντας πλήρη συνείδηση της ευθύνης και του επείγοντος χαρακτήρα όλων όσων πρέπει να γίνουν.

* Κατά «σατανική» σύμπτωση, όσοι «κόπηκαν» ή «απωθήθηκαν» από τα ψηφοδέλτια του ΠΑΣΟΚ ανήκουν στο εκσυγχρονιστικό μπλοκ ή στήριξαν εσάς εσωκομματικά. Κορυφαίο παράδειγμα ο Κ. Σημίτης, αλλά και ο Αλέκος Παπαδόπουλος και ο Χρήστος Βερελής.

- Στηρίζω την ενότητα και την προοπτική της παράταξης όχι μόνο με τον λόγο και τη δράση μου, αλλά και με τις ηθελημένες σιωπές μου, όταν πρέπει. Λέω μόνο ότι η επόμενη Βουλή θα είναι πολύ φτωχότερη και ότι μικραίνει η δεξαμενή των έμπειρων και ικανών προσωπικοτήτων ευρύτερης κοινωνικής αποδοχής. Θέλω να πιστεύω ότι αυτό είναι προσωρινό.