Κανονικός άνθρωπος

Tου Κωνσταντινου Ζουλα

Παραμονές εκλογών του 2004, σε μια από τις περιοδείες του Κ. Καραμανλή στο δημοσιογραφικό πούλμαν της Ν.Δ. καθόμουν πίσω του. Διαγωνίως απέναντί του βρισκόταν ο συνάδελφος Δ. ο οποίος είχε την ατυχία να πρέπει καθ’ οδόν να σπικάρει όσα πριν λίγο ο ίδιος έχει πει στο Βελίδειο. Παίρνοντας βαρύγδουπο τηλεοπτικό ύφος και κρατώντας ένα αστείο χνουδωτό μικρόφωνο ο Δ. λέει με στόμφο μπροστά στον Καραμανλή: «Στο κατάμεστο Βελίδειο ο πρόεδρος της Ν.Δ. δήλωσε βέβαιος ότι θα κερδίσει τις εκλογές». «Είναι σίγουρος όμως;» αναρωτιέται ψιθυριστά ο Καραμανλής χωρίς να τον καταλάβει ο Δ., ο οποίος συνεχίζει στον ίδιο θεατρικό στόμφο: «Ο πρόεδρος της Ν.Δ. υπογράμμισε ότι η αντίστροφη μέτρηση για το ΠΑΣΟΚ άρχισε». «Βρε, λες να ’χει δίκιο;» ξαναμουρμουρίζει ο Καραμανλής, κάνοντας τον Β. Μειμαράκη να σκάσει στα γέλια και όσους τον «λαθρακούσαμε», να καταλάβουμε ότι όχι μόνο ήταν ένας κανονικός άνθρωπος, αλλά και με εξαιρετικό αυτοσαρκαστικό χιούμορ.

Στην ίδια περιοδεία δεν θα ξεχάσω μια ακόμη σκηνή. «Συμπάσχοντας» με τους δημοσιογράφους που προσπαθούσαμε να βρούμε μια «νέα» είδηση στις καθημερινές ταυτόσημες ομιλίες του, ο Καραμανλής λίγο πριν βγει σε ένα μπαλκόνι μάς έκλεισε το μάτι. «Ιt’ s show time» μας είπε σαν να διακωμωδούσε και ο ίδιος τη διαδικασία για να γίνει πρωθυπουργός.

Οσοι γνωρίσαμε -ή νομίζουμε τουλάχιστον- τον Καραμανλή, ξέρουμε ότι είναι ένας ιδιαίτερα διαβασμένος και ευφυής πολιτικός, διαθέτοντας τα σπάνια, πλέον, χαρίσματα της ειλικρίνειας, του ήθους, της εντιμότητας και της ευγένειας. Προφανώς δεν τον γνωρίζω τόσο, ώστε να μου επιτρέπεται μια πληρέστερη «ψυχαναλυτική» προσέγγιση. Εχω, ωστόσο, την αίσθηση ότι ο ταλαντούχος αυτός πολιτικός δεν ήταν ταγμένος για την εξουσία με την έννοια ενός δογματικού, εγωιστικού ταξίματος, όπως οι προκάτοχοί του. Συμβαίνει άλλωστε συχνά με τους ταλαντούχους ανθρώπους να «σκορπίζονται» και να μην αφιερώνονται ολοκληρωτικά σε έναν σκοπό. Ο θείος του είχε πει κάποτε ότι «δεν κατάφερα ποτέ να χαρώ την επίτευξη ενός στόχου μου, γιατί πριν τον επιτύχω, είχα ήδη θέσει στον εαυτό μου τον επόμενο». Πόσο ξένη ηχεί αυτή η φράση σήμερα.

Ο κ. Καραμανλής προφανώς είχε ένα σχέδιο στο μυαλό του. Αμφιβάλλω πολύ, ωστόσο, αν η επίτευξή του ήταν και αυτοσκοπός του, ώστε να θυσιάσει όσα απαιτεί το αξίωμα που ανέλαβε. Να χάσει φίλους, να αποπέμψει συνεργάτες, να στεγνώσει την ψυχή του, όπως θυμόσοφα έλεγε ο θείος του. Ο απερχόμενος πρωθυπουργός ήταν «δυστυχώς» ένας κανονικός άνθρωπος. Με τα προτερήματα, τις ευαισθησίες, τις αδυναμίες του. Κι αν κάτι μας κληροδοτεί η έσχατη πράξη του να αναλάβει πλήρως την ευθύνη για τη συντριβή της Ν.Δ. και να μην ξαναθέσει υποψηφιότητα, είναι η ανάγκη να συνειδητοποιήσουμε ότι τα προβλήματα της χώρας είναι τόσο μεγάλα που κανένα πρωθυπουργικό θαύμα δεν μπορεί πια να τα λύσει αν δεν χαλάσουμε όλοι -έστω λίγο- τη βολή μας.