Ο λάθος άνθρωπος για την Ευρώπη

Tου Σταυρου Λυγερου

Καλώς εχόντων των πραγμάτων, την Πέμπτη οι «27» θα επιλέξουν τον πρώτο πρόεδρο και τον πρώτο «υπουργό Εξωτερικών» της Ε.Ε. Το παζάρι αναμένεται σκληρό. Δεν θα πρέπει να τηρηθούν μόνο οι γνωστές ισορροπίες. Τα πρόσωπα που θα επιλεγούν εκ των πραγμάτων θα συμβολίσουν την πολιτική βούληση για το μέλλον του ενοποιητικού εγχειρήματος. Μ’ αυτή την έννοια, οι υποψηφιότητες θα πρέπει πρώτα να κριθούν σ’ αυτό το επίπεδο και στη συνέχεια να αξιολογηθεί ο βαθμός καταλληλότητάς τους.

Αναμφισβήτητα, ο Τόνι Μπλερ έχει πολιτικό εκτόπισμα, ηγετικές ικανότητες και επικοινωνιακό χάρισμα. Ολα αυτά θα τον καθιστούσαν φαβορί εάν είχε συνδέσει το όνομά του με το όραμα για ολοκλήρωση και πολιτική χειραφέτηση της Ευρώπης. Συμβαίνει το ακριβώς αντίθετο. Ως πρωθυπουργός πάντα πάταγε σε δύο βάρκες και λειτουργούσε σαν βαρίδι.

Υπενθυμίζουμε ότι ενώ τασσόταν υπέρ της αμετροεπούς διεύρυνσης, αρνιόταν πεισματικά την αύξηση των ιδίων πόρων, μέσω της οποίας και μόνο μπορεί να χρηματοδοτηθεί η οικονομική σύγκλιση των χωρών-μελών. Η στάση του εκείνη ήταν συνεπής, γιατί θέλει την Ευρώπη ως μία κοινή αγορά, στην οποία δεν τίθεται θέμα ούτε σύγκλισης ούτε πολύ περισσότερο πολιτικής ενοποίησης.

Μπορεί για τα βρετανικά μέτρα, ο Μπλερ να θεωρείται ευρωπαϊστής, αλλά για τα ευρωπαϊκά μέτρα είναι παράγοντας ανάσχεσης του ενοποιητικού εγχειρήματος. Η στάση του απορρέει από την πάγια στρατηγική επιλογή του Λονδίνου να θέτει σε πρώτη μοίρα την περιβόητη ειδική σχέση του με τις ΗΠΑ. Το γεγονός ότι υιοθέτησε μια ευέλικτη ρητορική δεν τον εμπόδισε να λειτουργήσει σαν μακρύ χέρι της αμερικανικής διπλωματίας εντός της Ε.Ε.

Η στάση του στον πόλεμο του Ιράκ μιλάει από μόνη της. Δεν πρόκειται για λάθος. Και πάλι ήταν συνεπής. Υποστήριξε τον μονοπολισμό της αμερικανικής ηγεμονίας του Μπους, θεωρώντας ότι η Βρετανία επωφελείται από τον ρόλο του «υπασπιστή». Σ’ αυτό το πλαίσιο, ήθελε την Eυρώπη να λειτουργεί σαν πειθήνιος συνοδοιπόρος.

Η αντίθεση στην Ε.Ε. είναι ανάμεσα σ’ αυτούς που επιδιώκουν την ολοκλήρωση και την πολιτική χειραφέτηση και σ’ εκείνους που στο όνομα του Aτλαντισμού υποστηρίζουν τη παράταση της ιδιότυπης αμερικανικής κηδεμονίας, που επεβλήθη λόγω Ψυχρού Πολέμου. Στην «Eυρώπη των 15», η Βρετανία ήταν σαν τη μύγα μέσα στο γάλα. Οι συμμαχίες της ήταν περιστασιακές και στα πολιτικά ζητήματα με φιλοαμερικανικές κυβερνήσεις. Στην «Ευρώπη των 27» οι ισορροπίες έχουν αλλάξει ποιοτικά. Αυτό φάνηκε πριν καν ολοκληρωθεί η διεύρυνση του 2004.

Ο Μπλερ δεν είναι ακατάλληλος μόνο για τα ανωτέρω. Ως σταυροφόρος της νεοφιλελεύθερης παγκοσμιοποίησης, τορπίλισε κάθε συζήτηση να ασκηθεί κάποιος έλεγχος και να τεθούν κανόνες στη λειτουργία του διεθνούς χρηματοπιστωτικού συστήματος. Τα αποτελέσματα τα βιώνουμε όλοι, αλλά πολύ πιο επώδυνα τα δεκάδες εκατομμύρια άνεργοι. Πώς θα έβλεπαν άραγε όλοι αυτοί έναν από τους βασικούς υπεύθυνους γι’ αυτή την οικονομικοκοινωνική καταστροφή να επιβραβεύεται με την προεδρία της Ε.Ε.;