Ο φρουρός που άνοιξε το Τείχος του Βερολίνου

«Διέταξα τους άνδρες μου – Ανοίξτε το Οδόφραγμα»

Συνέντευξη στον Cordt Schnibben
DER SPIEGEL

Στις 9 Νοεμβρίου 1989, ο Αντισυνταγματάρχης Χάραλτ Γιάγκερ, ήταν επικεφαλής του σημείου ελέγχου στο Ανατολικό Βερολίνο, στην οδό Μπόρνχολμερ, και ο πρώτος μεθοριακός φρουρός που επέτρεψε σε Ανατολικογερμανούς να περάσουν στη Δύση – χωρίς να λάβει οδηγίες από τους ανωτέρους του. Σε συνέντευξη στο DER SPIEGEL, περιγράφει την ιστορική εκείνη νύκτα.

SPIEGEL: Όταν στις 18:54 της 9ης Νοεμβρίου του 1989, παρακολούθησες την διάσκεψη τύπου στην οποία ανακοινώθηκε το άνοιγμα των συνόρων της Ανατολικής Γερμανίας, τι σκέφτηκες;
Γιάγκερ: Διερωτήθηκα σε τι αναφερόταν ο Γκούντερ Σιαμπόφσκι, ο εκπρόσωπος της κυβέρνησης της Ανατολικής Γερμανίας. Σκέφτηκαν ότι απλά διαβάζει κάτι χωρίς να μπορεί να προβλέψει τις επιπτώσεις της πράξης του. Και ο ίδιος ακουγόταν έκπληκτος για το τι διάβαζε, όπως κάποιος που διαβάζει κάτι για πρώτη φορά.

SPIEGEL: Ήταν ξεκάθαρο σε σένα τι θα επακολουθούσε τις αμέσως επόμενες ώρες;
Γιάγκερ: Όχι σε εκείνη την έκταση. Εντούτοις ήξερα ότι όσοι θα ήθελαν να φύγουν, θα εμφανίζονταν στο σημείο ελέγχου. Η ανακοίνωση δεν με πανικόβαλε. Το μόνο που σκεφτόμουν ήταν ότι θα έπρεπε να διευκρινίσω αν θα τους επετρέπετο να περάσουν αμέσως ή όχι. Την κατάσταση θα την χειρίζονταν τα τελωνεία στα σημεία ελέγχου και όχι κυβερνητικά τμήματα. Τηλεφώνησα αμέσως στον ανώτερο μου στο κέντρο διοίκησης στο Βερολίνο. Είχε και εκείνος παρακολουθήσει την διάσκεψη τύπου και ήταν εξίσου έκπληκτος. Η διαταγή που μου έδωσε ήταν να διώξουμε τον κόσμο.
SPIEGEL: Πότε άρχισε ο κόσμος να συγκεντρώνεται στο σημείο ελέγχου;
Γιάγκερ: Πολύ σύντομα. Στέκονταν ωστόσο σε απόσταση, δεν ήταν ούτε και εκείνοι σίγουροι.

SPIEGEL: Οι μεθοριακοί φρουροί συνήθιζαν να αποκαλούν όσους επιχειρούσαν να περάσουν τα σύνορα χωρίς άδεια «αγριογούρουνα».
Γιάγκερ: Ναι, όντως έτσι χαρακτηρίζαμε όσους εμφανίζονταν την νύκτα, κυρίως μεθυσμένοι, και ήθελαν να περάσουν απέναντι. Ωστόσο εκείνη την νύκτα τα πράγματα ήταν διαφορετικά. Υπήρχαν άνθρωποι που ήθελαν να περάσουν απέναντι, επικαλούμενοι την ανακοίνωση του Πολιτικού Γραφείου του Κομμουνιστικού Κόμματος. Δεν τους θεωρούσα «αγριογούρουνα».
SPIEGEL: Σε ποιο σημείο τα πράγματα εκτραχύνθηκαν;
Γιάγκερ: Όταν εμφανίστηκε ένα...[...]