Το λάθος των 100 ημερών

Του Αντώνη Καρακούση

Κοντεύουν να συμπληρωθούν οι πρώτες 100 ημέρες της κυβέρνησης Παπανδρέου και αρκετοί είναι έτοιμοι να υποστηρίξουν ότι έγιναν πολλά και ότι το κλίμα άλλαξε ή ακόμη ότι η χώρα απέκτησε έπειτα από μακρά περίοδο ακυβερνησίας στιβαρή ηγεσία, ικανή να διαχειρισθεί τα κρίσιμα και δυσεπίλυτα προβλήματα. Ισως όντως αυτό να ήταν το κλίμα των πρώτων μετεκλογικών ημερών, όταν άρχισαν να λέγονται καινούργια πράγματα και να υιοθετούνται νεωτερικές ιδέες.

Ωστόσο, προϊόντος του χρόνου, όλη εκείνη η ατμόσφαιρα νεωτερικότητας σχεδόν εξατμίσθηκε ή καλύτερα καλύφθηκε από την αχλύ της αναποφασιστικότητας- έτσι εξέλαβαν οι περισσότεροι την καθυστέρηση αντίδρασης στην οικονομική κρίση- που έφερε και την αμφισβήτηση ως προς την ικανότητα διαχείρισης των οξύτατων δημοσιονομικών προβλημάτων.

Στους τρεις μήνες που μεσολάβησαν από τις εκλογές η κυβέρνηση επέλεξε να κινηθεί σύμφωνα με τις εξαγγελίες της, δεν ανέτρεψε τον προεκλογικό σχεδιασμό της, παρά τις διαπιστώσεις της για δραματική επιδείνωση των δημοσίων οικονομικών, με αποτέλεσμα να δεχθεί πρωτοφανή κύματα επικρίσεων από τις Βρυξέλλες και να αντιμετωπίσει απανωτές υποβαθμίσεις από τους διεθνείς οίκους αξιολόγησης, οι οποίες με τη σειρά τους έφεραν και τις κερδοσκοπικές επιθέσεις εις βάρος των ελληνικών ομολόγων.

Oρισμένοι θεώρησαν ότι ταλαντεύθηκε και άλλοι ότι δεν κατανόησε την πολυπλοκότητα των συνθηκών και τη δύναμη των αγορών.

Οπως και αν έχει, η αλήθεια είναι ότι αυτή τη στιγμή διαπραγματεύεται από χειρότερη θέση με τις Βρυξέλλες για το εύρος και τον χρόνο της δημοσιονομικής προσαρμογής.

Ουσιαστικά έκανε το κρίσιμο στρατηγικό λάθος. Εχασε τον χρόνο της απόλυτης ανοχής, η οποία πάντα προσφέρεται μετά τις εκλογές, και το χειρότερο άπλωσε στο τραπέζι πλήθος δυσάρεστων μέτρων, τα οποία εδώ και τρεις μήνες επαναλαμβάνονται συνεχώς, δημιουργώντας μόνο ατμόσφαιρα φθοράς και κανένα αποτέλεσμα.

Τα δημόσια οικονομικά δυστυχώς επιδεινώθηκαν το προηγούμενο τρίμηνο, η αίσθηση ότι οι προεκλογικές υποσχέσεις τηρήθηκαν χάθηκε και τα μέτρα που τελικώς θα ληφθούν θα ξεπερνούν τις όποιες ιδεολογικές γραμμές θέλησε να ορθώσει η νέα κυβέρνηση.

Αυτό ίσως αποδειχθεί και το μέγα στρατηγικό λάθος των πρώτων εκατό ημερών. Αν η κυβέρνηση ακολουθούσε προηγούμενες εμπειρίες και ελάμβανε αμέσως τα πρώτα μέτρα και στη συνέχεια παρουσίαζε ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα διαχείρισης της κρίσης χωρίς το σημερινό χάος των μέτρων που πάνε και έρχονται, όλα θα ήταν καλύτερα, τόσο πολιτικά όσο και οικονομικά. Με άλλα λόγια η πολιτική θέλει φαντασία, αλλά χωρίς βάσεις ρεαλισμού και ορθολογισμού δεν μπορεί να κάνει ούτε βήμα.