Εγκλωβισμένοι στην πεπατημένη

Του Σταύρου Λυγερού

Η εκβιαστική πίεση των Βρυξελλών για περισσότερο «αίμα» συνεχίζεται αμείωτη, αλλά φως στην άκρη του τούνελ δεν φαίνεται. Το χειρότερο είναι ότι η ελληνική οικονομία κατρακυλάει στην ύφεση, με αποτέλεσμα να μειώνονται τα δημόσια έσοδα και να τίθεται θέμα λήψης ολοένα και περισσότερων μέτρων. Με άλλα λόγια, εισερχόμαστε σε ένα ανατροφοδοτούμενο καθοδικό σπιράλ.

Για να σπάσει ο φαύλος κύκλος, η κυβέρνηση πρέπει να πάψει να ασκεί πολιτική με τον γνωστό χρεοκοπημένο τρόπο. Η Ελλάδα έχει περιέλθει σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι η χρήση των γνωστών πολιτικών εργαλείων δεν επαρκεί. Για να υπάρξει διέξοδος από την κρίση χρειαζόμαστε νέες ευφάνταστες προσεγγίσεις και αποτελεσματικές πρακτικές, που θα αξιοποιήσουν τις λιμνάζουσες δυνατότητες σε όλα τα επίπεδα: για αύξηση των εσόδων, για μείωση των δαπανών, αλλά και για ανάπτυξη.

Η κυβέρνηση Παπανδρέου, όμως, παραμένει εγκλωβισμένη στην πεπατημένη, στο ίδιο αγκυλωμένο πλαίσιο. Γι’ αυτό εμφανίζεται ανίκανη να θέσει υπό έλεγχο τη δημοσιονομική κρίση και να οικοδομήσει ένα νέο υγιές μοντέλο. Με το επιχείρημα της υπαρκτής ανάγκης για άμεση απόδοση, λαμβάνει μέτρα που μειώνουν με γραμμικό τρόπο το εισόδημα κυρίως των μικρομεσαίων στρωμάτων. Η άνιση κατανομή των θυσιών, όμως, ακυρώνει το ηθικό υπόβαθρο της κυβερνητικής έκκλησης για συλλογική προσπάθεια εξόδου από την κρίση, παροξύνει τη λαϊκή δυσαρέσκεια και αυξάνει τις πιθανότητες κοινωνικής αναταραχής. Επιπλέον, συρρικνώνοντας κυρίως την ενεργό ζήτηση των λαϊκών στρωμάτων, τα μέτρα προκαλούν ύφεση και ως εκ τούτου τροφοδοτούν τη δημοσιονομική κρίση.

Δεν θα έπρεπε η κυβέρνηση να δρομολογεί προγράμματα για την αξιοποίηση της λιμνάζουσας δημόσιας περιουσίας, και ειδικότερα των Ολυμπιακών Ακινήτων που ρημάζουν; Δεν θα έπρεπε να δρομολογεί ευρηματικούς και δραστικούς τρόπους για την πάταξη της φοροδιαφυγής; Δεν θα έπρεπε να θεσπίζει κίνητρα και κυρίως να εξαλείφει αντικίνητρα για νέες παραγωγικές επενδύσεις με σκοπό την αξιοποίηση των συγκριτικών πλεονεκτημάτων της χώρας; Δεν θα έπρεπε επιτροπές εμπειρογνωμόνων να σκανάρουν κάθε υπουργείο και τους εποπτευόμενους οργανισμούς για να εισηγηθούν αλλαγές στη δομή και στις λειτουργίες; Αλλαγές, που μπορούν να αυξήσουν την παραγωγικότητα και ταυτοχρόνως να εξοικονομήσουν πόρους και ανθρώπινο δυναμικό. Αναμφίβολα, αμαρτίες και παραλείψεις δεκαετιών δεν μπορούν να διορθωθούν σε πέντε μήνες. Θα μπορούσαν, όμως, να έχουν αξιοποιηθεί έξυπνες και ρεαλιστικές προτάσεις, που λόγω χρόνιου ελλείμματος πολιτικής βούλησης παραμένουν χρόνια στα συρτάρια, για να δρομολογηθούν με επείγουσες διαδικασίες λύσεις. Θα ήταν και ένα έμπρακτο μήνυμα προς όλους ότι η κυβέρνηση δεν μαζεύει απλώς χρήματα, αλλά ταυτοχρόνως επιχειρεί σοβαρά το δημοσιονομικό νοικοκύρεμα και την ανάπτυξη της πραγματικής οικονομίας. Δυστυχώς, όμως, δεν φαίνεται να κινείται προς αυτήν την κατεύθυνση. Κινείται αμήχανα και χωρίς πυξίδα. Προς το παρόν τουλάχιστον, λέει πολλά, αλλά κάνει ελάχιστα.