Ο Τιτανικός της Ολυμπιάδας

Με τις ορχήστρες να παίζουν μουσική και τους υπευθύνους να απολαμβάνουν την πρωτοφανή πολυτέλεια και την υπερβολική ταχύτητα ανάμεσα στα παγόβουνα, τελείωσε άδοξα και τραγικά το παρθενικό ταξίδι του «αβύθιστου» Τιτανικού.

Για την ελληνική οικονομία και το δικό της ταξίδι προς τον βυθό, οι ιστορικοί του μέλλοντος έχουν ακόμη πολλή δουλειά πριν καταλήξουν στους σταθμούς της πορείας και τις ευθύνες του καπετάνιου και του πληρώματος. Το μόνο σίγουρο είναι ότι το κυρίαρχο μουσικό θέμα της ορχήστρας στα σαλόνια της «αβύθιστης Ελλάδας» ήταν από την όπερα «Ολυμπιακοί Αγώνες 2004 - Οράματα και θάματα», που όταν πρωτοπαίχτηκε συνοδευόταν από εκατομμύρια πυροτεχνήματα ελπίδων, δισεκατομμύρια ευρώ υπερτιμολογημένου κόστους και άπειρες φούσκες υπερβολικών προσδοκιών... Τα «ηχητικά ντοκουμέντα» του παράλογου δράματος παρουσιάζουμε στην έρευνα που ξεκινά με τον σημερινό φάκελο.

«Μα είναι δυνατόν οι Ολυμπιακοί Αγώνες να ευθύνονται για το έλλειμμα-παγόβουνο των 300 δισ. ευρώ που μας φέρνει στο χείλος της αβύσσου;», αναρωτιούνται κάποιοι...
...Και έχουν κάθε δικαίωμα να το κάνουν, όχι μόνο διότι μπορεί να ωφελήθηκαν προσωπικά αναλαμβάνοντας δημόσια έργα, κερδίζοντας χρήμα, φήμη και αξιώματα. Φταίει και το γεγονός ότι έξι χρόνια μετά ουδείς έχει καταλήξει σε μια σαφή και συνολική κοστολόγηση του εγχειρήματος.

Τον Νοέμβριο του 2004 η τότε κυβέρνηση ανακοίνωσε κόστος 8,95 δισ. ευρώ, χωρίς να συμπεριλαμβάνονται «δαπάνες για την κατασκευή έργων που ολοκληρώθηκαν ή επισπεύτηκαν λόγω των Αγώνων» (π.χ. Αττική Οδός, τραμ, προαστιακός κ.λπ.). Αργότερα, η Standard&Poor's το ανέβασε στα 11,27 δισ. ευρώ ή 6% του ελληνικού ΑΕΠ. Σήμερα πληροφορούμαστε ότι υπάρχουν ακόμη σημαντικά έργα που δεν έχουν καν αποπληρωθεί (π.χ. Ολυμπιακό Χωριό), ενώ μόνο στον τομέα του τουρισμού ουδέποτε επιβεβαιώθηκε η πρόβλεψη για διπλασιασμό των εσόδων και αύξηση από τα 10 στα 20 δισ. ευρώ ετησίως.

Εκτιμήσεις ανεβάζουν το τελικό κόστος μεταξύ των 20-30 δισ. ευρώ αν συμπεριληφθούν δαπάνες που δεν θα γίνονταν ποτέ ή θα περνούσαν από λιγότερο ταχύρρυθμες διαδικασίες αν δεν υπήρχε η χρονική πίεση και ο μεγαλοϊδεατισμός της Ολυμπιάδας. Ουδόλως αποτιμάται το ψυχολογικό κόστος της απογοήτευσης από τη διάψευση των υπέρμετρων προσδοκιών, όπως αποτυπώνεται στον καθοδικό δείκτη του οικονομικού κλίματος και καθημερινώς στην πιάτσα. Εκεί θα συναντήσουμε και τον όρο «λαμόγια», μέρος και αυτό της ολυμπιακής κληρονομιάς με δυσκόλως αποτιμώμενο κόστος από τον πολλαπλασιασμό του...

Το όφελος από τη διοργάνωση των Ολυμπιακών Αγώνων είναι μηδενικό, κραυγάζει η οικονομική ανάλυση. Αρα το υπερβολικό κόστος βαραίνει διπλά. Τα ολυμπιακά ακίνητα που κατασκευάστηκαν με προϋπολογισμό 1 δισ. ευρώ και ουδείς γνωρίζει πόσο τελικά κόστισαν, αποδίδουν το... ιλιγγιώδες ποσό των 30 εκατομμυρίων ετησίως. Μεγάλο μέρος του ποσού αυτού μάλιστα προέρχεται από μια προσωρινή κατασκευή (Μπάντμιντον) που βαφτίστηκε στη συνέχεια μόνιμη και όπου το Δημόσιο εκχώρησε μαζί της δεκάδες στρέμματα από εκείνο που θα γινόταν «Μητροπολιτικό Πάρκο Γουδή».

Τη στιγμή που ακόμη πληρώνουμε τα ολυμπιακά έργα, το σύνολο των δημόσιων επενδύσεων πήρε τον κατήφορο αμέσως μετά το 2004, ενώ κατασκευαστικές εταιρείες εξαφανίζονται από το προσκήνιο, με συνέπεια σήμερα να είναι λιγότερες από το 2003.

Το προολυμπιακό «μπουμ» στις τουριστικές επενδύσεις έχει ήδη αντικατασταθεί από τα «μπαμ μπαμ» των κανονιών σε επιχειρήσεις του ξενοδοχειακού τομέα. Υπολογίζεται ότι 700 ξενοδοχεία έχουν βγει στο σφυρί αναζητώντας αγοραστές. Οι πωλητές ζητούν περίπου 3 δισ. ευρώ, μήπως και καλύψουν συσσωρευμένα χρέη που έφτασαν πέρυσι τα 7,5 δισεκατομμύρια, ύστερα από μία ακόμη χρονιά με τον τζίρο να κάνει «βουτιές» σε... άδειες πισίνες πέντε αστέρων και ολυμπιακών προδιαγραφών. Οι προβλέψεις για 445.000 νέες θέσεις εργασίας στον τουριστικό κλάδο ουδέποτε επιβεβαιώθηκαν και το τουριστικό συνάλλαγμα ήταν πέρυσι 10,3 δισ. ευρώ, ενώ το 2000 ήταν 10 δισ. Και τούτο, παρά το γεγονός ότι στο ίδιο διάστημα το κόστος ζωής για επισκέπτες και... ιθαγενείς σκαρφάλωσε από το 84% του ευρωπαϊκού μέσου όρου πολύ κοντά στο 100%.

Το Ολυμπιακό Χωριό απεδείχθη οικισμός τόσο πρότυπος που τα παιδιά (αναλογούν 2,8 σε κάθε κατοικία) κάνουν ακόμη μάθημα σε κοντέινερ, αφού τα σχολεία απεδείχθησαν ανεπαρκή. Πρότυπο και το έργο, αφού έξι χρόνια μετά δεν έχει παραληφθεί λόγω κακοτεχνιών.

Ο Δήμος Αθηναίων φορτώθηκε δάνειο με σχέδια επί σχεδίων εκ των οποίων υλοποίησε σχεδόν τα μισά. Ο Δήμος Αμαρουσίου -έτερος ολυμπιακός πόλος- φορτώθηκε, μεταξύ άλλων, με κτίρια-μαμούθ τύπου Mall που κρίνονται αυθαίρετα μετά εξαετία. Μεγάλο μέρος των υπόλοιπων «λευκών ελεφάντων» σπάρθηκε στο παραλιακό μέτωπο της Αττικής, που είδε έτσι την πόλη και τους κατοίκους της να απομακρύνονται περισσότερο.

Στον τομέα της ασφάλειας ξοδεύτηκαν επίσης άγνωστα ποσά, σε κάθε περίπτωση περισσότερα από κάθε άλλη Ολυμπιάδα, ακόμη και εκείνη του Πεκίνου που ακολούθησε. Επισήμως το κόστος έφτασε το 1,3 δισ. ευρώ μαζί με τις υπηρεσίες των συμβούλων, αλλά χωρίς να υπολογίζονται τα κόστη για 70 φορείς του Δημοσίου. Το σύστημα C4Ι πληρώθηκε προκαταβολικά χωρίς να λειτουργήσει συνολικά και απασχολεί ακόμη την κοινωνία ως «σκάνδαλο».

Enet