Ο τυφλός γίγαντας...

Οι «επιλογές» του Διεθνούς νομισματικού ταμείου, της Πτώχευσης ή της Εξόδου από το χώρο του Ευρώ, η «δυτική» υπερχρέωση, ο πληθωρισμός, η ευρωπαϊκή αλληλεγγύη και τα τελικά συμπεράσματα μας

Από το www.x-hellenica.gr 

Είναι πράγματι εξαιρετικά λυπηρό να ακούει κανείς ότι αναγκάζεται μία χώρα, όπως η Ελλάδα, από τους ίδιους τους «εταίρους» της, να επιλέξει τον τρόπο, με τον οποίο θα αυτοκτονήσει. Ακόμη πιο δυσάρεστο είναι το να ξεχνούν όλοι πως είναι ένα μέλος της Ευρωζώνης, με τεράστια ακίνητη περιουσία (άνω των 300 δις €), με σημαντικές δημόσιες επιχειρήσεις (αξίας άνω των 30 δις €, σύμφωνα με το ΔΝΤ), καθώς επίσης με συγκριτικά πολύ περιορισμένο εξωτερικό χρέος (165% του ΑΕΠ). Ο Πίνακας Ι που ακολουθεί είναι αρκετά αποκαλυπτικός, σε σχέση με τα μεγέθη της χώρας μας:

ΠΙΝΑΚΑΣ Ι: Συνολικό εξωτερικό χρέος 2009 (δημόσιο και ιδιωτικό)

Χώρα	Χρέος προς ΑΕΠ
Ελλάδα	165%
Γερμανία	285%
Η.Π.Α.	296%
Ιταλία	315%
Γαλλία	323%
Μ. Βρετανία	466%

Πηγή: McKinsey Global Institute

Πίνακας: Β. Βιλιάρδος

Το συμπέρασμα που προκύπτει από τον «Πίνακα Ι» είναι το ότι, το συνολικό εξωτερικό χρέος της Ελλάδας...
...(περί τα 400 δις €) είναι πολύ χαμηλότερο, σε σχέση με τις υπόλοιπες χώρες - οι οποίες όμως δεν φαίνεται να «εξωθούνται» στην «αυτοχειρία». Γιατί θα πρέπει λοιπόν η χώρα μας να επιλέξει τον τρόπο με τον οποίο θα υποδουλωθεί η κοινωνία της, πόσο μάλλον όταν η «άλωση» της θα σημάνει την ταυτόχρονη κατάλυση του Ευρωπαϊκού Οικοδομήματος; Έχει άραγε τυφλωθεί εντελώς ο Ευρωπαίος γίγαντας ή είναι μήπως ανυπέρβλητα μεγάλα τα εθνικά και διακρατικά ελλείμματα ηγεσίας του;

Ακόμη όμως και αν έχουν επικρατήσει οι «εμφύλιες» φυλετικές διαμάχες, είναι δυνατόν να μην μπορεί να ξεφύγει η ΕΕ, αντιμέτωπη με τέτοιους κινδύνους, από την «αγροτική συνεταιριστική νοοτροπία» που την διέπει; (άρθρο μας: ΠΡΩΣΟΙ, ΓΑΛΑΤΕΣ & ΣΑΞΟΝΕΣ: Τα έξι διαφορετικά στάδια της κρίσης, οι ευρωπαϊκές ανισορροπίες, η περιορισμένη διάρκεια των νομισματικών ενώσεων, η «συνεταιριστική» νοοτροπία της Ένωσης, οι φυλετικές διαμάχες και ο Ελληνικός παράγοντας  21/3/2010). Είναι τόσο αδύναμη, ώστε να επιτρέπει στον αγγλοσαξονικό μονοπωλιακό καπιταλισμό, στο αυτονομημένο τέρας καλύτερα (όπως οφείλει να αποκαλείται πλέον το «ληστρικό» και άπατρις Κεφάλαιο), να «εισβάλλει» ανενόχλητο στο εσωτερικό της, δια μέσου της Ελληνικής «κερκόπορτας»;

Ανεξάρτητα από την ΕΕ, είναι γεγονός ότι η χώρα μας έχει επίσης «τυφλωθεί», αν και από διαφορετικές αιτίες - κυρίως, από την αμοιβαία έλλειψη εμπιστοσύνης Πολιτών και Πολιτείας. Τι άλλο να υποθέσει άλλωστε κανείς, όταν οι Έλληνες πολιτικοί χαρακτηρίζουν από το βήμα της Βουλής «φοροφυγάδες» αυτούς που τους εκλέγουν, ενώ οι Πολίτες της χώρας κατηγορούν για απόλυτη διαφθορά και ατιμωρησία τους εθνικούς αντιπροσώπους τους; (άρθρο μας: Η ΕΧΘΡΙΚΗ ΚΟΙΝΩΝΙΑ: Η αίσθηση ότι επικρατεί το Δίκαιο, η εξάλειψη της συγκριτικής φτώχειας, η καταπολέμηση της αλαζονείας και η ισότιμη αντιμετώπιση όλων, απέναντι στους κοινούς κανόνες συμβίωσης, είναι οι βασικότερες προϋποθέσεις δημιουργίας «κοινωνικών» συνειδήσεων  25/12/2009).

Εν τούτοις έχουμε την άποψη ότι, οφείλουν όλοι οι Πολίτες μίας χώρας που οδηγείται στην απόλυτη καταστροφή, έστω την «ύστατη» στιγμή, να διαγράψουν άμεσα τις μεταξύ τους αντιθέσεις - έτσι ώστε να εξετάσουν, ήρεμα και προσεκτικά, τα ψεύτικα διλήμματα που τους «σερβίρονται»:

Η ΠΡΟΣΦΥΓΗ ΣΤΟ ΔΝΤ

Αν και έχουμε την άποψη ότι το «ταμείο», ειδικά στην συγκεκριμένη περίπτωση, θα μας συμπεριφερθεί όσο καλύτερα μπορεί, αφού έτσι θα καταφέρει πολύ πιο εύκολα να εισβάλλει στην Ευρωζώνη (η Ελλάδα είναι ένα πολύ μικρό θήραμα – το πραγματικό «λάφυρο» είναι οι πλούσιες βόρειες χώρες), θεωρούμε ότι έχουμε υποχρέωση να αντισταθούμε στις «επιθέσεις φιλίας» του. Η υποχρέωση μας αυτή δεν αφορά μόνο την Ελλάδα, αλλά το σύνολο της ΕΕ - αφού ανήκουμε στην Ευρώπη, ενώ διατηρούμε ανέπαφο το «όνειρο» (άρθρο μας: ΔΥΝΑΜΗ ΚΑΙ ΔΙΚΑΙΟ: Το ευρωπαϊκό όνειρο της αιώνιας ειρήνης, η αδυναμία επίτευξης μίας ομοσπονδιακής ένωσης, η ερμηνεία της γερμανικής οικονομικής υπεροχής, οι υποχρεώσεις του ενεργού πολίτη και οι άμεσες προτεραιότητες της Ελλάδας.  7/4/2010).

Στα πλαίσια αυτά, θεωρούμε ότι η Ελλάδα θα μπορούσε να εφαρμόσει μόνη της τις μεθόδους του ΔΝΤ, χωρίς την ανάγκη να «βοηθηθεί» εκ μέρους του. Η μοναδική ίσως αντίρρηση επ’ αυτού, θα ήταν η αδυναμία του κράτους μας να εξασφαλίσει ρευστότητα, έτσι ώστε να «κερδηθεί» ο χρόνος που απαιτείται για να αποδώσουν τα μέτρα. Όμως, εάν απλά μεταθέσουμε τις ληξιπρόθεσμες πληρωμές μας, θα μπορούσαμε έστω να επιβιώσουμε, χωρίς να απαιτηθεί η αυτοκτονία μας.

Όπως έχουμε αναφέρει λοιπόν, η ουσιαστικότερη μέθοδος που εφαρμόζει το ΔΝΤ στις χώρες που εισβάλλει, είναι η εξοικονόμηση πόρων - ανεξαρτήτως συνεπειών για τους Πολίτες (άρθρο μας: ΟΙ ΣΥΝΔΙΚΟΙ ΤΟΥ ΔΙΑΒΟΛΟΥ: Το κυριαρχικό δόγμα του αμερικανικού μονοπωλιακού καπιταλισμού, τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του ΔΝΤ, οι κρυφές «παγίδες» του Ευρωπαϊκού Νομισματικού Ταμείου και οι κίνδυνοι για την Ελλάδα  14/3/2010). Η χώρα μας θα μπορούσε με σιγουριά να υιοθετήσει αυτήν τη μέθοδο μόνη της, η οποία «λειτουργεί» (απλουστευμένα) σύμφωνα με το παρακάτω παράδειγμα:

“Εάν δέκα δημόσιοι υπάλληλοι αμείβονται με 100 €, οπότε αντιστοιχούν 10 € στον καθένα, απολύουμε τους πέντε και μειώνουμε τη συνολική «δαπάνη» στα 50 €, κρατώντας για τον εαυτό μας (το ΔΝΤ ή η Ελλάδα, για τις επιχειρήσεις και τους πιστωτές) τα υπόλοιπα 50 €.

Έτσι λοιπόν, οι πέντε εναπομένοντες δημόσιοι υπάλληλοι, μοιραζόμενοι τα 50 €, παραμένουν με την ίδια αμοιβή, αλλά υποχρεώνονται (και αποδέχονται υπό το φόβο της απόλυσης) διπλές ώρες απασχόλησης. Ταυτόχρονα, από τα 50 € που «εξοικονομούμε», «επιδοτούμε» με τα 20 € τις επιχειρήσεις, ενώ με τα 30 € εξοφλούμε το δημόσιο χρέος μας.

Αδιαφορούμε φυσικά για τους πέντε ανέργους, οι οποίοι καταλήγουν άστεγοι, ψάχνοντας τροφή στα σκουπίδια των πλουσιότερων πλέον επιχειρηματιών,  οι οποίοι όχι μόνο επιδοτούνται, αλλά και «μιμούνται» τα «ΔΝΤ-πρότυπα» (απολύσεις και αυξημένες ώρες εργασίας, με σταθερή αμοιβή). Παράλληλα, μειώνονται οι πληθωριστικές πιέσεις στο εσωτερικό της χώρας, αφού ο κλιμακούμενος αριθμός των ανέργων «περιορίζει» τη ζήτηση”.

Στην περίπτωση λοιπόν που θα επιλέγαμε τη «ΔΝΤ-λύση» για την οικονομία μας, θα ήταν ασφαλώς προτιμότερο να την εφαρμόσουμε μόνοι μας, χωρίς καμία εξωτερική βοήθεια. Πόσο μάλλον όταν το δάνειο των 15 δις € που προτίθεται να μας δώσει το ΔΝΤ, θα χρησιμοποιηθεί απλά και μόνο για την αποπληρωμή κάποιων δανειστών μας - ενώ θα «αποσυρθούν» από την αγορά μας πολύ περισσότερα χρήματα, από αυτά που θα μας δανείσει (άρθρο μας: Η ΑΛΩΣΗ ΤΗΣ ΒΡΑΖΙΛΙΑΣ: Οι αιτίες που οδήγησαν τη χώρα στην «παρακμή», η είσοδος του ΔΝΤ, η εφαρμογή του «διαρθρωτικού» προγράμματος του συνδίκου, τα αποτελέσματα του, καθώς επίσης τα διδάγματα για την Ευρώπη και την Ελλάδα  9/4/2010). Αντί αυτού του δανείου, θα ήταν προφανώς κατά πολύ προτιμότερη η διαπραγμάτευση των ληξιπρόθεσμων οφειλών μας απ’ ευθείας με τους πιστωτές μας, με στόχο την αναβολή της πληρωμής τους. 

Τέλος, θα αποφεύγαμε τις ενδεχόμενες συνέπειες της υποδούλωσης μας (της «μετάλλαξης» μας καλύτερα σε μία απλή «γεωγραφική περιοχή»), έτσι όπως τις περιγράφει ο γνωστός Καναδός οικονομολόγος M.Chossudovsky: «Μία χώρα έχει μία κυβέρνηση, εγκαταστάσεις, δημόσιες επιχειρήσεις, προϋπολογισμό, σύνορα και τελωνεία. Μία περιοχή όμως έχει μόνο στα χαρτιά κυβέρνηση, η οποία ελέγχεται από το ΔΝΤ. Χάνει τα σχολεία και τα νοσοκομεία της, τα οποία κλείνουν κατ’ εντολή του ΔΝΤ. Δεν έχει πλέον σύνορα, αφού οι εισβολείς επιβάλλουν το ελεύθερο εμπόριο. Παύουν να υφίστανται τόσο η βιομηχανία της, όσο και η γεωργία ή το τοπικό της εμπόριο, σαν αποτέλεσα των επιτοκίων ύψους 60%, τα οποία επίσης ανήκουν στο πρόγραμμα σταθερότητας και ανάπτυξης που εφαρμόζει το ΔΝΤ».

Η ΠΤΩΧΕΥΣΗ

Όσον αφορά αυτήν την «εναλλακτική δυνατότητα» μας, ουσιαστικά θα ήταν το ίδιο σαν να αναρωτιόμαστε, εάν θα ήταν προτιμότερος ο δρόμος της Αργεντινής ή της Βραζιλίας - η πτώχευση δηλαδή ή τα αυστηρά μέτρα εξοικονόμησης πόρων (άρθρο μας: Η ΧΡΕΟΚΟΠΙΑ ΤΗΣ ΑΡΓΕΝΤΙΝΗΣ: Ιστορικά στοιχεία, παραλληλισμοί, οι αιτίες της κρίσης, η μεγάλη ύφεση, η υπερχρέωση, η στάση πληρωμών, τα καταναγκαστικά μέτρα της κυβέρνησης και τα αποτελέσματα τους  3/1/2010). Σύμφωνα με την οικονομία τώρα, αυτό που έχει σημασία δεν είναι εάν ένα «εγχείρημα» είναι καλό ή όχι, αλλά εάν είναι καλύτερο από κάποιο άλλο.

Σχετικά με την Ελλάδα λοιπόν, φαίνεται ότι η επίσημη ανακοίνωση της χρεοκοπίας της, εκ μέρους της κυβέρνησης της, θα της κοστίσει πάρα πολλά (άρθρο μας: ΚΡΑΤΙΚΗ ΠΤΩΧΕΥΣΗ: Οι βασικές αιτίες της χρεοκοπίας ενός κράτους, τα αποτελέσματα της για τους πιστωτές, τον κρατικό μηχανισμό, την οικονομία και τους πολίτες της χώρας, οι διάφοροι μέθοδοι αποφυγής της, οι λανθασμένοι χειρισμοί, ιστορικά παραδείγματα κρατικών πτωχεύσεων και οι δείκτες μέτρησης-αξιολόγησης του κινδύνου της χρεοκοπίας ενός κράτους  20/11/2009), οπότε θα ήταν μία εσφαλμένη επιλογή που θα όφειλε να αποφευχθεί.

Εν τούτοις, αποτελεί μία από τις διάφορες «λύσεις» που υπάρχουν, οπότε θα έπρεπε να εξετασθεί πάρα πολύ σοβαρά. Φυσικά δεν είναι ούτε λιγότερο, ούτε περισσότερο «αναξιοπρεπής» για μία χώρα, σε σχέση με την προσφυγή της στο ΔΝΤ – είναι δυστυχώς μία ανάλογη «λύση ανάγκης».

Εάν λοιπόν η Ελλάδα πτώχευε, τότε θα διαπραγματευόταν τον περιορισμό των υφισταμένων χρεών της - με πιθανότερο αποτέλεσμα τη μείωση τους κατά 50% (Αργεντινή), καθώς επίσης το ξεκίνημα της οικονομίας της από ένα καινούργιο σημείο. Η ζημία επομένως θα επιβάρυνε τους πιστωτές της - οι οποίοι έχουν  κερδίσει ήδη πάρα πολλά, εκμεταλλευόμενοι στο έπακρο τις αδυναμίες της, ακόμη και με «αιμοβόρα» κερδοσκοπικά «παιχνίδια».

Επομένως, πολύ λιγότερο τους Έλληνες πολίτες της, οι οποίοι δεν θα ήταν πλέον αναγκασμένοι να υπερφορολογηθούν ή να εκποιήσουν το δημόσιο πλούτο της χώρας τους, για να εξοφλήσουν τα λάθη (σπατάλη, διαφθορά, κακοδιαχείριση) των προηγουμένων κυβερνήσεων τους. Στον πίνακα που ακολουθεί αναφέρονται οι δέκα χώρες, οι τράπεζες των οποίων διαθέτουν ομόλογα του ελληνικού δημοσίου:

ΠΙΝΑΚΑΣ ΙΙ: Ομόλογα Ελληνικού Δημοσίου

ΧΩΡΑ	Ομόλογα σε εκ. δολάρια
Γαλλία	75.452
Ελβετία	63.966
Γερμανία	43.236
Η.Π.Α.	16.411
Μ. Βρετανία	12.342
Ολλανδία	11.849
Πορτογαλία	10.317
Ιρλανδία	8.506
Ιαπωνία	8.447
Ιταλία	8.381
Υπόλοιπες χώρες	43.693
Γενικό σύνολο	302.600

Πηγή: Αναφορά τρίτου τετραμήνου 2009 της διεθνούς τράπεζας   

Πίνακας: Β. Βιλιάρδος

Όπως διαπιστώνουμε από τον πίνακα, οι κυριότεροι δανειστές της Ελλάδας είναι ευρωπαϊκά τραπεζικά ιδρύματα, ενώ οι ελληνικές τράπεζες υπολογίζεται ότι διαθέτουν ομόλογα του δημοσίου, ύψους 40 δις €. Μία ενδεχόμενη χρεοκοπία της λοιπόν, θα ήταν σχετικά ακριβή για τις χώρες της ΕΕ, ενώ αναδεικνύει το γενικότερο πρόβλημα που θα προκαλούσε στην Ευρωζώνη - η οποία ουσιαστικά λειτουργεί με τον κανόνα των «συγκοινωνούντων δοχείων».

Επίσης θα δημιουργούσε πρόβλημα στις ελληνικές τράπεζες – κάτι μάλλον επικίνδυνο για τις περισσότερες από αυτές. Τέλος, θα δημιουργούσε ένα κάποιο πρόβλημα και στις Η.Π.Α., ύψους 16,4 δις $ - το οποίο θα απέφευγε εντελώς η υπερδύναμη, εάν επιλεγόταν από τον «τυφλό ευρωπαίο γίγαντα» η λύση του ΔΝΤ (προφανώς, τα πρώτα χρήματα που θα έδινε το ΔΝΤ στη χώρα μας, θα χρησίμευαν για την εξόφληση των αμερικανών δανειστών μας).   

Εν τούτοις, τα ευρωπαϊκά τραπεζικά ιδρύματα θα μπορούσαν να ανταπεξέλθουν, χωρίς ιδιαίτερα μεγάλα προβλήματα – ενδεχομένως και κάποια ελληνικά. Μοναδική ίσως εξαίρεση θα ήταν η «αλυσιδωτή» χρεοκοπία και άλλων χωρών της ΕΕ (Μ. Βρετανία, Ισπανία, Ιρλανδία, Ιταλία, Πορτογαλία κλπ), η οποία θα συμπαρέσυρε στη δίνη της ολόκληρο το ευρωπαϊκό οικοδόμημα.

Όμως, ειδικά όσον αφορά την Ελλάδα, η πτώχευση φαίνεται προτιμότερη επιλογή, από αυτήν του ΔΝΤ ή του δανεισμού που αποφασίσθηκε από την ΕΕ ο οποίος, έτσι όπως έχει «διατυπωθεί», θα διαιώνιζε το πρόβλημα της - δίνοντας απλά το χρόνο στους δανειστές της να αποσυρθούν από τις ελληνικές επενδύσεις τους, προκαλώντας ακόμη μεγαλύτερη καταστροφή στην πραγματική Οικονομία.

Τέλος, όσον αφορά την γενικότερη απώλεια της αξιοπιστίας, η οποία «συνοδεύει» την πτώχευση, έχουμε την άποψη ότι, αφενός μεν η αξιοπιστία μας δεν είναι από καιρό τώρα η καλύτερη δυνατή, αφετέρου δε οι πιστώσεις που θα στερούμασταν, μάλλον θα βοηθούσαν στον περιορισμό της σπατάλης, παρά θα δημιουργούσαν πρόβλημα στη χώρα μας.

Η ΕΞΟΔΟΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΥΡΩΖΩΝΗ

    

Εξετάζοντας εν πρώτοις τα ενδεχόμενα «πλεονεκτήματα» της εξόδου από την Ευρωζώνη ενός κράτους-μέλους, διαπιστώνουμε ότι θα ήταν κυρίως «νομισματικής φύσης» (υποτίμηση του νέου νομίσματος, τεχνητός πληθωρισμός για τη μείωση του δημοσίου χρέους κλπ). Θα μπορούσαμε επίσης να προσθέσουμε και τις δυνατότητες δανεισμού του «εξερχόμενου» μέλους από την Ε.Ε., ενώ θα υπήρχαν και διάφορα άλλα οφέλη (ισοτιμία ανταλλαγής νομίσματος με Ευρώ, κερδοφόρα «ανταλλαγή» ομολόγων κλπ), που θα προέκυπταν κυρίως από τη διαπραγμάτευση της «εξόδου» με την Ε.Ε.

Όμως, τα μειονεκτήματα της εξόδου μίας χώρας από την Ευρωζώνη είναι το λιγότερο καταστροφικά. Κατά την άποψη μας, ισοδυναμεί στην κυριολεξία με την καταδίκη της σε θανατική ποινή – με την εν ψυχρώ εκτέλεση της. Ακόμη και η προοπτική, η διαφαινόμενη πιθανότητα δηλαδή της εξόδου μίας χώρας από τη ζώνη του Ευρώ, θα δημιουργούσε από πολύ πριν τεράστιες πιέσεις (πωλήσεις) στις αγορές κρατικών ομολόγων, γεγονός που θα είχε σαν αποτέλεσμα μία υπερβολική άνοδο των επιτοκίων τους (spread - πτώση της αγοραστικής τους αξίας). Ήδη διαπιστώνουμε όσον αφορά την Ελλάδα, ανάλογες «κινήσεις», οι οποίες δυστυχώς «ερμηνεύονται» λανθασμένα από μεγάλο μέρος του Τύπου και της Κοινής Γνώμης (όχι όμως από την αγορά ομολόγων και το χρηματιστήριο). 

Οι παγκόσμιες χρηματαγορές θα αξιολογούσαν πολύ δυσμενέστερα τον κίνδυνο χρεοκοπίας και θα δυσκόλευαν κατά πολύ την παροχή νέων δανείων στο «εξερχόμενο» κράτος (αγορά καινούργιων ομολόγων του δημοσίου). Επί πλέον, είναι σχεδόν βέβαιη η συνεχής υποτίμηση του εθνικού νομίσματος της χώρας που εξέρχεται, με καταστροφικές συνέπειες για τις τράπεζες και τους εισαγωγείς της οι οποίοι, συμβεβλημένοι σε όρους Ευρώ, θα βρισκόταν αντιμέτωποι με τεράστιες διακυμάνσεις της ισοτιμίας του εθνικού τους νομίσματος - γεγονός που θα τους δημιουργούσε δυσανάλογες ζημίες, προβλήματα ρευστότητας κλπ.

Συμπεραίνουμε λοιπόν ότι, η ενδεχόμενη επιλογή της «λύσης» της χρεοκοπίας (ή του ΔΝΤ), δεν θα πρέπει να συνοδεύεται με την έξοδο της Ελλάδας από το χώρο του Ευρώ (άρθρο μας: ΕΞΟΔΟΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΥΡΩΖΩΝΗ: Η ιδιαιτερότητα των προβλημάτων ρευστότητας μίας χώρας του Ευρώ, η αντιμετώπιση τους, καθώς επίσης οι πιθανολογούμενες συνέπειες μιας ενδεχόμενης πτώχευσης ενός κράτους μέλους  23/11/2009), αφού κανένας δεν μας υποχρεώνει σε κάτι τέτοιο. Κατά την άποψη μας, η ένταξη μίας χώρας στην Ευρωζώνη είναι ένας δρόμος χωρίς επιστροφή, αφού δεν υφίσταται η παραμικρή δυνατότητα να μπορέσει ένα κράτος να επιβιώσει, εξερχόμενο «ατομικά» - πόσο μάλλον όταν έχει απολέσει ολοσχερώς την ανταγωνιστικότητα του.

Η ΕΥΡΩΠΑΙΚΗ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ

Από τον «Πίνακα Ι» που παραθέσαμε στην αρχή του κειμένου μας, είναι φανερό ότι υπάρχουν βουνά χρεών στις δυτικές οικονομίες, σαν αποτέλεσμα της εποχής του εύκολου χρήματος που περάσαμε – «αγγλοσαξονικά» παγκοσμιοποιημένες αγορές, αδύναμες κυβερνήσεις, ανεπαρκείς πολιτικοί απέναντι στην ελίτ που προσέλκυσε το διεθνές κεφάλαιο (τράπεζες, επενδυτικές εταιρείες κλπ), χαμηλά επιτόκια και οικονομικά όπλα μαζικής καταστροφής.

Το ότι θα αποπληρωθούν κάποτε όλα αυτά τα χρέη που συσσωρεύτηκαν, ενώ συνεχίζουν να αυξάνονται από τις δημοσιονομικές κρίσεις που ακολούθησαν, είναι μάλλον απίθανο. Αυτό που φαίνεται περισσότερο λογικό, είναι το να υποχρεωθούν σε απώλειες οι πάσης φύσεως «πιστωτές» - κάτι που έχει συμβεί επανειλημμένα στο παρελθόν. Όπως άλλωστε αναφέρουν οι οικονομολόγοι G.Reinhart και K.Rogoff, οι οποίοι ανέλυσαν τις οικονομικές κρίσεις ιστορικά:

«Οι περίοδοι ανάπτυξης που βασίσθηκαν σε πιστώσεις, κατέληξαν σε πολλές χρηματοπιστωτικές αναταράξεις, σε τραπεζικές και συναλλαγματικές κρίσεις, σε κρίσεις χρεών και δανεισμού, καθώς επίσης σε πληθωρισμό» (άρθρο μας: Η ΕΛΠΙΔΑ ΤΟΥ ΠΛΗΘΩΡΙΣΜΟΥ: Εάν η Ελλάδα καταφέρει να εξασφαλίσει την απαιτούμενη ρευστότητα για το αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα, παραμένοντας ψύχραιμη, ο κίνδυνος χρεοκοπίας της θα μειώνεται συνεχώς  9/2/2010).

Επομένως, γιατί θα πρέπει εμείς να βιασθούμε να αποπληρώσουμε τα χρέη μας, λαμβάνοντας επώδυνα, αντιαναπτυξιακά μέτρα, όταν οι υπόλοιποι «συνοδοιπόροι» μας ακολουθούν ανάλογη πορεία, ενώ ο πληθωρισμός ευρίσκεται ενδεχομένως «προ των πυλών»;

Το δεύτερο συμπέρασμα που προκύπτει από τον ίδιο «Πίνακα Ι» είναι το ότι, το συνολικό εξωτερικό χρέος της Ελλάδας είναι πολύ χαμηλότερο, σε σχέση με τις υπόλοιπες χώρες - οι οποίες δεν φαίνεται όμως να «εξωθούνται» σε καταστροφικές αποφάσεις που θα «συρρίκνωναν» το ΑΕΠ τους και θα οδηγούσαν στο «μαρασμό» (αν μη τι άλλο) τις κοινωνίες τους (άρθρο μας: Η ΕΥΡΩΠΗ ΣΤΙΣ ΦΛΟΓΕΣ: Η μαζική επίθεση των κερδοσκόπων στην Ελλάδα, οι δέκα μεγαλύτεροι πιστωτές της, καθώς επίσης αναφορές στην Ισπανία, στην Πορτογαλία, στην Ιρλανδία, στην Ιταλία, στη Γερμανία και στη Γαλλία  4/3/2010 ). Γιατί θα πρέπει τότε να προηγηθεί η χώρα μας στο «χορό του Ζαλόγγου»;

Με δεδομένο λοιπόν το ότι, ο ιδιωτικός τομέας της οικονομίας μας (νοικοκυριά) είναι υγιέστερος από τον αντίστοιχο πολλών άλλων ευρωπαϊκών χωρών, είναι δυνατόν να ανταπεξέλθει η Ελλάδα με το συνολικό εξωτερικό χρέος της, υπό την προϋπόθεση ότι θα βοηθηθεί τόσο από τους πολίτες της (Εθνικά Ομόλογα, φορολογική συνείδηση, ενεργή συμμετοχή στον έλεγχο των δημοσίων δαπανών κλπ), όσο και από την Κομισιόν – πόσο μάλλον όταν η ακίνητη περιουσία του δημοσίου της (εμπράγματες εγγυήσεις)  ξεπερνάει τα 300 δις €.

Επειδή όμως η βοήθεια εκ μέρους των πολιτών της είναι «συνισταμένη» της ευρωπαϊκής βοήθειας, αφού διαφορετικά είναι αδύνατον να υπάρξει η απαιτούμενη εμπιστοσύνη εκ μέρους τους (αρκετοί Έλληνες θα καλωσόριζαν δυστυχώς το ΔΝΤ, ελπίζοντας ότι θα καταπολεμούσε επιτέλους την πολιτική ανεπάρκεια και την διαπλοκή-διαφθορά), θα πρέπει προφανώς να προηγηθεί η Ευρώπη.

Το τελευταίο συμπέρασμα μας είναι λοιπόν το ότι, η Ελλάδα θα μπορούσε να τα καταφέρει, εάν η Ευρώπη τη βοηθούσε πραγματικά - δημιουργώντας εκείνες τις προϋποθέσεις, οι οποίες θα ενδυνάμωναν τις προσπάθειες των πολιτών της. Κάτι τέτοιο σημαίνει την υιοθέτηση μέτρων εκ μέρους της ΕΕ, τα οποία θα ήταν αντικειμενικά αλληλέγγυα – γεγονός που φυσικά δεν υποδηλώνει η απόφαση ενός βραχυπρόθεσμου δανεισμού της με τοκογλυφικά επιτόκια, καθώς επίσης με τη συμμετοχή και τον έλεγχο του ΔΝΤ.

Για παράδειγμα, η Ελλάδα χρειάζεται ευρωπαϊκή τεχνογνωσία στη λειτουργία του δημοσίου τομέα, «επιδότηση» εκ μέρους του ταμείου συνοχής της ΕΕ (έστω δάνειο χωρίς τόκους), διενέργεια βιομηχανικών επενδύσεων από τους εταίρους της, το άνοιγμα των αγορών τους στα προϊόντα της, τον έλεγχο των κυβερνήσεων της εκ μέρους της Κομισιόν κλπ – σε καμία περίπτωση έντοκα δάνεια, πίσω από τα οποία δεν τοποθετείται πραγματικά αλληλέγγυα και ενεργητικά ολόκληρη η ΕΕ.      

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ

Η Ελλάδα έχει τη δυνατότητα να ξεφύγει από την κρίση, αφού ο ιδιωτικός τομέας της είναι πολύ πιο υγιής, σε σχέση με τον αντίστοιχο στις περισσότερες «δυτικές» οικονομίες – ενώ ο δημόσιος πλούτος της υπερβαίνει (ακόμη) το χρέος. Απαραίτητη προϋπόθεση όμως είναι η εξασφάλιση της αναγκαίας ρευστότητας, χωρίς δυσανάλογες επιβαρύνσεις, - καθώς επίσης η «εμπράγματη» αλληλεγγύη εκ μέρους της ΕΕ, έτσι όπως την περιγράψαμε στο κείμενο μας.

Εάν όμως η ΕΕ δεν έχει αυτήν την πρόθεση, τότε οι λύσεις «τύπου ΔΝΤ» (υπερβολική φορολόγηση, έντονες μειώσεις μισθών, μαζικές απολύσεις κλπ), όχι μόνο δεν θα έχουν θετικά αποτελέσματα αλλά, αντίθετα, θα οδηγήσουν πολλούς  Έλληνες στην απόλυτη εξαθλίωση. Φυσικά η αποδοχή του ίδιου του ΔΝΤ, με ή χωρίς την ΕΕ, θα ήταν μία εξαιρετικά εγκληματική ενέργεια, εις βάρος της Ελλάδας και της Ευρώπης.

Αυτό που απομένει λοιπόν είναι, κατ’ αρχήν, η καθυστέρηση των πληρωμών των ληξιπρόθεσμων οφειλών του δημοσίου, σε συνεννόηση με τους ξένους πιστωτές του – εν αναμονή της ενδεχόμενης ευρωπαϊκής αλληλεγγύης, της εκλογίκευσης καλύτερα της Ευρώπης και της πιθανότητας του πληθωρισμού. Ταυτόχρονα, ο εξορθολογισμός της λειτουργίας του δημοσίου, η μείωση των περιττών δαπανών, η δραστηριοποίηση των πολιτών στα κοινά, καθώς επίσης οι προσπάθειες ανάπτυξης της οικονομίας. Όμως, εάν δεν υπάρξει στο άμεσο μέλλον η σωστή ευρωπαϊκή λύση, είναι καλύτερα να επιλεχθεί ψύχραιμα η ελεγχόμενη στάση πληρωμών - φυσικά με την παραμονή της Ελλάδας εντός του χώρου του Ευρώ.   

Βασίλης Βιλιάρδος (copyright)

Αθήνα, 16. Απριλίου 2010

viliardos@kbanalysis.com 

  

Ο κ. Β. Βιλιάρδος είναι οικονομολόγος, πτυχιούχος της ΑΣΟΕΕ Αθηνών, με μεταπτυχιακές σπουδές στο Πανεπιστήμιο του Αμβούργου