"Οι Έλληνες δεν έχουν αντιληφθεί ακόμη τί τους περιμένει"

Παρά τα χαμόγελα αισιοδοξίας, μετά την έγκριση από την Ευρωζώνη του μηχανισμού στήριξης της ελληνικής οικονομίας με 30 δισ. ευρώ, τα χειρότερα φαίνεται ότι δεν έχουν ακόμη περάσει. Όπως επισημαίνει στη συνέντευξή του στο Capital.gr ο καθηγητής του Πανεπιστημίου του Cambridge και ιδρυτής του βρετανικού Hedge Fund «Guildhall Asset Management», κ. Ηλίας Καρακίτσος, η ελληνική οικονομία εισέρχεται σε περίοδο βαθιάς ύφεσης σε διψήφιο ποσοστό.
O κ. Καρακίτσος που έχει διατελέσει οικονομικός σύμβουλος της βρετανικής κυβέρνησης και αμερικανικών think tanks τονίζει ότι δεν τίθεται ζήτημα χρεοκοπίας της Ελλάδας, ενώ σημειώνει ότι ήρθε η ώρα για τη δημιουργία του Ευρωπαϊκού Νομισματικού Ταμείου.

Συνέντευξη στον Δημήτρη Δελεβέγκο

- Κύριε Καρακίτσο, μετά και την έγκριση από την Ε.Ε. του πακέτου διάσωσης, ποια προβλέπετε ότι θα είναι η πορεία της οικονομικής κρίσης στην Ελλάδα;

Η Ελλάδα για να σταθεροποιήσει το χρέος στο 120% του Ακαθάριστου Εθνικού Προϊόντος θα πρέπει να μειώσει το έλλειμμα κατά 8,5%, δηλαδή κατά 25 δισ. ευρώ. Πράγματι, περισσότερο από το μισό του ποσού αυτού, δηλαδή περίπου 15 εκατ. ευρώ θα πρέπει να περικοπεί μέσα σε ένα χρόνο.

Για να γίνω σαφής, εάν πρέπει να μειώσουμε το έλλειμμα κατά 8,5% του ΑΕΠ θα πρέπει να οδηγηθούμε σε μία ύφεση της τάξης του 10% σε διάστημα δύο ετών από σήμερα...


- Επομένως, ακόμη τα χειρότερα βρίσκονται μπροστά μας;

Ο Έλληνας δεν έχει δει ποτέ τόσο βαθιά ύφεση στην Ελλάδα. Η ανεργία θα εκτιναχθεί στα ύψη και θα αγγίξει τουλάχιστον το 20%, η κερδοφορία εταιρειών και τραπεζών θα μειωθεί ιδιαίτερα και η αγορά ακινήτων θα κατακρημνιστεί. Προσώρας τα πραγματικά προβλήματα δεν έχουν φανερωθεί. Μετά από δώδεκα μήνες από την εφαρμογή των αναγκαίων μέτρων θα δούμε να κάνουν την εμφάνισή τους τα «σοβαρά» προβλήματα, περίπου δηλαδή το πρώτο εξάμηνο του 2011.

- Πάντως εγχώριοι αναλυτές τοποθετούν την ανάκαμψη στο πρώτο εξάμηνο του 2011...

Δεν είναι δυνατόν αυτό, αφού για να σταθεροποιηθεί το έλλειμμα στο 120% του ΑΕΠ θα απαιτηθεί πολύς καιρός.

- Η ύφεση που περιγράφετε είναι μη αναστρέψιμη ακόμη και μετά από ενδεχόμενη ενεργοποίηση της συμφωνίας στήριξης;

Η μείωση του ελλείμματος κατά 8,5% και άρα η ύφεση αποτελεί μονόδρομο, όπως έχουν διαμορφωθεί σήμερα οι συνθήκες. Και ο μόνος τρόπος για να μην δούμε καταστάσεις σαν αυτές που σας περιέγραψα πρωτύτερα είναι να μην κάνουμε όσα πρέπει. Σε αυτή την περίπτωση βέβαια η χώρα θα βρεθεί εκτός ελέγχου.

Όσον αφορά τη συμφωνία στήριξης εξασφαλίζει μόνο το γεγονός ότι θα λάβουμε δανειοδότηση, αλλά αυτό δε σημαίνει ότι δεν θα πρέπει να προχωρήσουμε στις επιβεβλημένες περικοπές δαπανών, οι οποίες αποτελούν και τη βαθιά πληγή της χώρας μας.

Πρέπει λοιπόν αυτό που αποκαλούμε “βαθιά τομή” να γίνει άμεσα, ώστε μετά από περίπου δύο χρόνια να βελτιωθούν τα πράγματα.

- Τα μέτρα της κυβέρνησης δεν κινούνται προς την κατεύθυνση αυτή;

Δεν επαρκούν διότι θα αυξήσουν το χρέος τουλάχιστον στο 130% του ΑΕΠ. Και αυτό σημαίνει ότι θα απαιτηθούν πολύ περισσότερες θυσίες στο μέλλον, αφού η κρίση θα οξυνθεί περισσότερο. Επίσης, για να μειωθεί το έλλειμμα κατά 25 δισ. ευρώ πρέπει να περικοπούν οι δημόσιες δαπάνες, να παταχθεί η παραοικονομία και να εντοπιστούν οι κακοπληρωτές του δημοσίου.

Επιπλέον, σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να αυξηθούν οι φόροι διότι με τον τρόπο αυτό το μέγεθος του ελλείμματος εξαρτάται από το πόσο βαθιά είναι η ύφεση. Με άλλα λόγια όσο πιο βαθιά είναι η ύφεση, τόσο λιγότεροι φόροι θα συγκεντρωθούν. Αν μιλήσουμε με ποσοστά τα μέτρα που θα πρέπει να υιοθετηθούν είναι 70% περικοπή δημοσίων δαπανών και 30% αυξήσεις φόρων, οι οποίοι όμως, θα επικεντρώνονται στους φοροφυγάδες. Εκτιμώ ότι η αύξηση των φορολογικών συντελεστών θα διαλύσει πλήρως την ελληνική οικονομία και θα οδηγηθούμε σε αδιέξοδο.

Παράλληλα, αν μελετήσουμε τον ισολογισμό που είχε καταθέσει ο κ. Παπακωνσταντίνου, στο πλαίσιο του προϋπολογισμού διαπιστώνουμε ότι το ύψος των δημόσιων επενδύσεων είναι πολύ μικρό, την στιγμή που οι υπόλοιπες δαπάνες αφορούν τρέχουσες συναλλαγές, δηλαδή μισθούς δημόσιων υπαλλήλων και απόκτηση αναλώσιμων αγαθών από το δημόσιο.

- Πώς σχολιάζετε τα σενάρια περί χρεοκοπίας της Ελλάδας που πλέον φαίνεται να έχουν αποδυναμωθεί;

Ήταν χωρίς υπόσταση. Αυτό που συμβαίνει είναι ότι τα μηνύματα που δίνουν οι πολιτικοί είναι διφορούμενα και αποτελούν βορά στις αγορές. Εξάλλου, ο λόγος για τον οποίο αυξάνονται τα spreads είναι η αβεβαιότητα που επικρατεί σε επίπεδο πολιτικών αποφάσεων.

- Οι αγορές λειτουργούν βάσει φημών;

Πάντοτε. Οι αγορές αντιδρούν όχι επειδή η Ελλάδα δεν μπορεί να λάβει τα αναγκαία μέτρα, αλλά επειδή η θέση της Ε.Ε. δεν ήταν ξεκάθαρη τουλάχιστον μέχρι πρότινος.

- Κλίνουμε προς τη δημιουργία ενός Ευρωπαϊκού Νομισματικού Ταμείου;

Η Ευρώπη δεν μπορεί να λειτουργήσει χωρίς να διαθέτει δικό της Νομισματικό Ταμείο. Βέβαια κυριαρχεί το γερμανικό μοντέλο, δηλαδή από τη γένεση της Νομισματικής Ένωσης η Γερμανία “πληρώνει”, άρα θέτει και τους δικούς της όρους, οι οποίοι προβλέπουν ότι δεν θα έχουμε χρηματοπιστωτικό συντονισμό (fiscal coordination) και κατά συνέπεια ο μόνος στόχος είναι να κρατήσουμε τον πληθωρισμό χαμηλά. Αυτό το μοντέλο δεν μπορεί σήμερα να εφαρμοστεί παρά μόνον στις Κάτω Χώρες και στη Γερμανία. Και βέβαια στο Νότο δεν είναι δυνατόν να ισχύσει σε καμία περίπτωση.

Από την πλευρά της, η Γερμανία προσπαθεί να διατηρήσει εν ζωή το μοντέλο αυτό και γι’ αυτό διατηρούσε μία σκληρή στάση έναντι ενός ευρωπαϊκού σχεδίου στήριξης.

- Για την αγορά ακινήτων τι προβλέπετε;

Οι τιμές των ακινήτων στην χώρα μας εκτιμάται ότι θα καταγράψουν για πολλά χρόνια ακόμη καθοδική πορεία. Θα υποχωρήσουν περισσότερο από 10%.

- Παρότι οι κατασκευαστές υποστηρίζουν ότι τα ακίνητα “κρατούν” ακόμη;

Αυτό δεν μπορεί να ισχύσει καθώς λόγω των πολλών φόρων που έχουν συσσωρευτεί στα ακίνητα, τα οποία πλέον δύσκολα εκμισθώνονται, οι ιδιοκτήτες τους θεωρείται αναμενόμενο ότι θα επιδιώξουν να τα ξεφορτωθούν.