Τσάκισαν και τους Πορτογάλους

Μια ακόμη ευρωπαϊκή κυβέρνηση, που είχε διακηρύξει την πρόθεσή της να ακολουθήσει σοσιαλδημοκρατική πολιτική, η κυβέρνηση του Ζοζέ Σόκρατες στην Πορτογαλία, υπέκυψε άνευ όρων στις συνδυασμένες πιέσεις των συντηρητικών ηγετικών κύκλων της ΕΕ και των κερδοσκόπων. Εκανε στροφή 180 μοιρών και κατάρτισε πρόγραμμα εξουθενωτικής λιτότητας εναντίον των Πορτογάλων εργαζομένων, το οποίο πέρασε από το κοινοβούλιο προ δεκαημέρου με την ανοχή της δεξιάς αντιπολίτευσης και την οργή της Αριστεράς, που μέχρι τώρα στήριζε την κυβέρνηση. Το πρόγραμμα σταθερότητας της πορτογαλικής κυβέρνησης προβλέπει πάγωμα των μισθών των δημοσίων υπαλλήλων για τέσσερα (!) ολόκληρα χρόνια, τον δραστικό περιορισμό των κοινωνικών παροχών, την κατάργηση ορισμένων προγραμμάτων καταπολέμησης της ανεργίας των νέων και εργασιακής επανένταξης των μακροχρόνια ανέργων, την πρόσληψη ενός δημοσίου υπαλλήλου για κάθε δύο που συνταξιοδοτούνται.
Επιπροσθέτως, ματαίωση όλων των σημαντικών δημόσιων έργων (όπως την κατασκευή της γραμμής τρένου υψηλής ταχύτητας που να συνδέει την πρωτεύουσα της χώρας Λισαβόνα με τη δεύτερη πόλη, το Πόρτο, και στη συνέχεια με το Βίγο της Ισπανίας) και μαζικό ξεπούλημα δεκαοκτώ δημόσιων επιχειρήσεων που έχουν απομείνει στους τομείς της ενέργειας, των μεταφορών και των υπηρεσιών.

Προάγγελο «κοινωνικής τραγωδίας» χαρακτήρισε...
...το πρόγραμμα αυτό η πορτογαλική Αριστερά, που είναι ιδιαίτερα ισχυρή, καθώς οι κομμουνιστές και το Μπλοκ της Αριστεράς έχουν περίπου το 18% των ψήφων έναντι 36,5% των σοσιαλιστών. Δεν έχουν άδικο στην κριτική τους.

Η κυβέρνηση Σόκρατες έλιωσε ήδη τους Πορτογάλους στη λιτότητα από το 2005 ως το 2009 για να ρίξει το έλλειμμα από το 6,1% του ΑΕΠ στο 2,7% στο τέλος του 2008. Μάταιος κόπος όμως και θυσίες του πορτογαλικού λαού χωρίς κανένα αντίκρισμα, αφού με την κρίση το έλλειμμα απογειώθηκε και πάλι μέσα στο 2009 λόγω των χρημάτων που διατέθηκαν στο χρηματοπιστωτικό σύστημα και έφτασε στο 9,3%!

Παράλληλα τα μέτρα λιτότητας της προηγούμενης κυβερνητικής τετραετίας των σοσιαλιστών βύθισαν τη χώρα βαθιά στην ύφεση παγιώνοντας την Πορτογαλία στην τελευταία θέση της παλιάς ΕΕ των «15» της Δυτικής Ευρώπης, με το ελληνικό ΑΕΠ να είναι πάνω από 50% μεγαλύτερο από το αντίστοιχο πορτογαλικό.

Η κατάσταση αυτή στοίχισε ακριβά στους σοσιαλιστές. Το κόμμα τους έχασε περίπου 8 εκατοστιαίες μονάδες στις βουλευτικές εκλογές του Σεπτεμβρίου και μαζί έχασε και την αυτοδυναμία της κυβέρνησής του - τώρα έχει μόνο 97 από τις 230 έδρες της πορτογαλικής Βουλής.

Διασώθηκε μόνο επειδή το σκληρό δεξιό κόμμα της αντιπολίτευσης (το οποίο κατά παραπλανητικό τρόπο ονομάζεται Σοσιαλδημοκρατικό ενώ είναι διάδοχο κόμμα του φασίστα δικτάτορα Σαλαζάρ και στο οποίο αρχηγός ήταν ο Μπαρόζο πριν γίνει πρόεδρος της Κομισιόν) πρόβαλε προεκλογικά ένα πρόγραμμα ακόμη σκληρότερης λιτότητας.

Για να εξασφαλίσει πολιτικούς συνενόχους, η κυβέρνηση προκάλεσε ψηφοφορία εμπιστοσύνης στη Βουλή, ζητώντας «υποστήριξη άνευ όρων» στο πρόγραμμα λιτότητας. Τελικά το μόνο που πήρε ήταν ψήφος ανοχής μέσω της αποχής της δεξιάς αντιπολίτευσης, η οποία δήλωσε ότι όλες οι βασικές της θέσεις είχαν γίνει αποδεκτές από την κυβέρνηση Σόκρατες, οπότε δεν υπήρχε κανένας λόγος καταψήφισης του σοσιαλιστικού προγράμματος λιτότητας - πόσω μάλλον που οι σοσιαλιστές θα υποστούν τις πολιτικές συνέπειες αυτού του αντιλαϊκού προγράμματος και θα χάσουν σίγουρα τις επόμενες εκλογές!

Στο μεταξύ είναι εντυπωσιακός ο υπονομευτικός ρόλος των διαβόητων οίκων αξιολόγησης. Στα μέσα του παρελθόντος Δεκεμβρίου, όταν ο Σόκρατες προωθούσε ακόμη σοσιαδημοκρατική πολιτική, βγήκε ο οίκος Στάνταρντ εντ Πουρ’ς και απείλησε την Πορτογαλία με υποβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητάς της.

Στα μέσα Ιανουαρίου, λίγο πριν από την κατάρτιση του νέου προϋπολογισμού, ακολούθησε ο οίκος Μούντι’ς, ο οποίος προειδοποίησε περί δήθεν επερχόμενου «αργού θανάτου» της πορτογαλικής οικονομίας και υποστήριξε ότι «πρέπει να εφαρμοστεί ένας πολιτικά δύσκολος προϋπολογισμός λιτότητας, αν οι Πορτογάλοι θέλουν να αποφύγουν μια ραγδαία επιδείνωση των επιπέδων δανεισμού τους».

Στις 24 Μαρτίου, παραμονή της συζήτησης στη Βουλή και αφού ο Σόκρατες είχε υποκύψει ολοκληρωτικά και είχε καταρτίσει έναν ακραία νεοφιλελεύθερο προϋπολογισμό λιτότητας, ήταν η σειρά του οίκου Φιτς να προχωρήσει στη σκληρότερη κίνηση: υποβάθμισε την πιστοληπτική ικανότητα της Πορτογαλίας, έτσι ώστε να τρομάξουν οι βουλευτές και να εγκρίνουν οπωσδήποτε το πρόγραμμα λιτότητας!

Κατάθλιψη

Ο λαός πνίγεται σε ανήμπορη οργή

ΑΠΑΙΣΙΟΔΟΞΙΑ και κατήφεια επικρατεί την Πορτογαλία. «Η διάθεση είναι άθλια, ο κόσμος τρέχει στους δρόμους με τις γροθιές σφιγμένες μέσα στις τσέπες», γράφει χαρακτηριστικά ακόμη και η δεξιά γερμανική εφημερίδα «Φράνκφουρτερ Αλγκεμάινε». Εχει δίκιο. Σύμφωνα με το «Ευρωβαρόμετρο», το 95% των ερωτηθέντων Πορτογάλων βλέπουν ζοφερές τις προσωπικές οικονομικές τους προοπτικές και το 92% κρίνει ως κακή τη συνολική οικονομική κατάσταση της χώρας. Η χώρα βρίσκεται στα πρόθυρα κοινωνικής έκρηξης. «Οι Πορτογάλοι είναι βασικά ειρηνικός λαός. Τα προγράμματα λιτότητας όμως του σοσιαλιστή πρωθυπουργού Ζοζέ Σόκρατες, τα οποία ενέκρινε το κοινοβούλιο, τους οδηγούν στα οδοφράγματα!», ομολογεί η συντηρητική «Φράνκφουρτερ Αλγκεμάινε».

Γιώργος Δελάστικ