Πέμπτη 8 Απριλίου 2010

Αρκεί ένας «αξιωματούχος»για τόσο μεγάλη αποδιοργάνωση;

Tου Κώστα Kαλλίτση

Προχθές, κάποιος «αξιωματούχος» απεφάνθη ότι θα ζητήσουμε επαναδιαπραγμάτευση της απόφασης του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Η διάψευση έγινε αργά το απόγευμα. Ετσι, κάποιοι κάτοχοι ελληνικών ομολόγων έσπευσαν να τα ξεφορτωθούν, οι συναλλαγές στη δευτερογενή αγορά ανήλθαν σε 2,2 δισ. ευρώ και τα spreads εκτινάχθηκαν έως τις 408 μονάδες. Ευλόγως, αφού η δήλωση του «αξιωματούχου» ερμηνεύτηκε ότι είτε η Αθήνα δεν έχει κατανοήσει σε ποια θέση βρίσκεται, είτε παλινωδεί και δεν δέχεται τη συμφωνία για την οποία είχε (αδίκως μεν, αλλά…) πανηγυρίσει, είτε φοβάται πως αν υποχρεωθεί να προσφύγει στο ΔΝΤ δεν θα μπορέσει να διαχειριστεί πολιτικά την κατάσταση.

Σε συνήθεις συνθήκες, μια κουβέντα παραπάνω δεν θα ήταν προς θανάτου - άλλωστε, η αμετροέπεια δεν χαρακτηρίζει μόνο το πολιτικό προσωπικό.

Σε συνθήκες πολέμου, όμως, τα πράγματα αλλάζουν. Τότε, απαιτούνται λίγα λόγια και χαμηλοί τόνοι, όχι «μάχες» για δημιουργία προσδοκιών που διαψεύδονται (όπως ότι, δήθεν, θα απευθυνθούμε στις ασιατικές αγορές…), αλλά συστηματική δουλειά για την υλοποίηση των δεσμεύσεων που έχουν αναληφθεί, δηλαδή της δημοσιονομικής προσαρμογής.

Το χειρότερο που προκαλούν όσοι λένε «πράγματα του κεφαλιού τους» σε αυτές τις συνθήκες είναι σύγχυση και αποδιοργάνωση. Η δημόσια συζήτηση επικεντρώνεται στο τι «θα» συμβεί αν συμβεί, το ενδιαφέρον αποσπάται από αυτό που πρέπει να γίνει ώστε να μη συμβεί αυτό που «θα» συμβεί, μένει στη γωνία το δέον γενέσθαι και, αντί να δράσουμε γρήγορα και μεθοδικά, τείνουμε να εγκλωβιστούμε σε αδιέξοδες συζητήσεις - λόγια, λόγια, λόγια…


Αν δεν μπορούμε να τακτοποιήσουμε μόνοι μας τα του οίκου μας, θα υποχρεωθούμε να προσφύγουμε στο ΔΝΤ - πάντως, αυτό δεν θα το μάθουμε πριν από τις 15 Μαΐου, όταν θα ξαναβγούμε για δάνεια. Ο στόχος μας, όμως, δεν είναι να προσφύγουμε στο ΔΝΤ αλλά να τα καταφέρουμε μόνοι μας, δεν είναι να υπερδανειζόμαστε με ή άνευ «συμμάχων» αλλά να περιορίσουμε τις δανειακές ανάγκες μας ως ποσοστό του κοινωνικού πλούτου μας. Δύο τα κεντρικά καθήκοντα μπροστά μας.

Πρώτον, η επιτυχής δημοσιονομική προσαρμογή. Μετά την αναθεώρηση του ελλείμματος 2009 στο 13,7% (που ίσως συνοδευτεί από αναθεώρηση του χρέους…) τα σύννεφα πυκνώνουν. Απαιτείται άμεσος περιορισμός της σπατάλης του πελατειακού κράτους και αύξηση των εσόδων του. Η σπατάλη είναι τόση που εύκολα μπορεί να περιοριστεί και η παραοικονομία τόση (περίπου 70 δισ. ευρώ επιπλέον των 240 δισ. του ΑΕΠ) ώστε ακόμα και αν μειωθεί σημαντικά η κατανάλωση, τα έσοδα μπορούν να αυξηθούν. Συμφωνούμε να μειωθούν τα εισοδήματά μας, για να πετύχουμε την αναγκαία προσαρμογή - ναι, τη μεγαλύτερη που έχει γίνει ποτέ στην Ευρωζώνη;...

Δεύτερον, η άμεση επανεκκίνηση της οικονομίας με άνοιγμα των αγορών, ασφαλιστική μεταρρύθμιση, πάταξη γραφειοκρατίας και προσέλκυση κεφαλαίων για επενδύσεις. Η απελευθέρωση των αγορών και η πάταξη της γραφειοκρατίας θα συνεισφέρει πάνω από 10 μονάδες αύξηση του ΑΕΠ σε δύο - τρία χρόνια. Επίσης, για να ανταποκριθούμε στις ευρωπαϊκές υποχρεώσεις μας είτε στις ανάγκες της οικονομίας, έως το 2020 πρέπει να γίνουν επενδύσεις περίπου 40 δισ. ευρώ σε ενέργεια, ανανεώσιμες, επεξεργασία σκουπιδιών. Αυτές έχουν σίγουρη απόδοση και θα προσελκύσουν (και ξένα) κεφάλαια. Μπορούμε, αντί να περιμένουμε το 2020, να επισπεύσουμε τις διαδικασίες με στόχο μια δυναμική αναπτυξιακή επανεκκίνηση;..

Κάθε μέρα που περνάει «χαλαρά», οι απαντήσεις γίνονται πιο δύσκολες. Δανείζομαι, λοιπόν, το συμπέρασμα του συγγραφέα της «Κατάρρευσης», Jared Diamond. Μια κοινωνία -έγραφε- μπορεί να οδηγηθεί σε καταστροφή για τέσσερις λόγους: Είτε επειδή δεν μπόρεσε να προβλέψει ένα μεγάλο πρόβλημα που πλησίαζε, είτε (β) επειδή δεν κατανόησε το πρόβλημα όταν αυτό εκδηλώθηκε, είτε (γ) επειδή όταν το κατανόησε δεν προσπάθησε στα σοβαρά να το αντιμετωπίσει, είτε (δ) επειδή όταν αγωνίστηκε να το αντιμετωπίσει αποδείχτηκε ότι, απλώς, δεν διέθετε τις απαιτούμενες δυνάμεις για να το καταφέρει.

Η Ελλάδα, σε αυτήν την αλυσίδα των τεσσάρων κρίκων μιας επερχόμενης καταστροφής, έχει περάσει τους τρεις και κρέμεται από τον τελευταίο. Μπορούμε, λοιπόν, παραιτημένοι να αρχίσουμε να ανταλλάσσουμε μεταξύ μας συλλυπητήρια. ΄Η να δώσουμε συντεταγμένα τη μάχη μέχρι τέλος - πρώτο βήμα, η ανασύνταξη της κυβέρνησης. Αν αποδειχτεί ότι δεν έχουμε τις απαιτούμενες δυνάμεις, ας ηττηθούμε. Οχι, όμως, πριν.

Δεν υπάρχουν σχόλια: