Να πω τη μαύρη αλήθεια, δεν μπορώ να προβλέψω την τύχη που θα έχει το ελληνικό πρόγραμμα σταθερότητας και το μέλλον που του επιφυλάσσουν οι αγορές. Στις τηλεοράσεις, στα ραδιόφωνα και τις εφημερίδες προσπαθούν με κάθε τρόπο να αναλύσουν την νέα πραγματικότητα και να ανακαλύψουν την Ελλάδα του -δυσοίωνου είναι αλήθεια - μέλλοντος μας.
Κάποιες ωστόσο προσεγγίσεις που αναζητούν εναγωνίως απαντήσεις στις δοκιμασίες άλλων χωρών στα τέσσερα σημεία του ορίζοντα σε θέματα που σχετίζονται κυρίως με την συμπεριφορά του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, ελάχιστα με πείθουν.
Και αν δεχτούμε ότι το παράδειγμα της Αργεντινής είναι πολλαπλά θελκτικό με «σκληρές» εικόνες φτώχειας και κοινωνικής εξέγερσης εναντίον του ΔΝΤ και του καπιταλισμού, είναι απορίας άξιο γιατί επιλέγεται η λιγότερο «εξωτική» Ρουμανία να συγκριθεί με την Ελλάδα και τα προβλήματα που αντιμετωπίζει.
Προφανώς, ορισμένοι, επηρεασμένοι από την γεωγραφική γειτνίαση και την κοινή παρουσία του ΔΝΤ εκτιμούν ότι οι δύο χώρες με τον ένα ή τον άλλον τρόπο θα συμπορευτούν από δω και πέρα σε ένα δρόμο που οδηγεί μαθηματικά στη…
δυστυχία.
Οι δύο χώρες έχουν κοινά χαρακτηριστικά, αλλά οι διαφορές τους σε ορισμένες περιπτώσεις είναι χαώδεις.
Μέχρι το 2008 η Ρουμανία ήταν η ταχύτερα αναπτυσσόμενη χώρα της Ευρώπης και ένα από τα… καμάρια των υμνητών του Ανατολικοευρωπαϊκού «Ελντοράντο». Ειδικότερα την περίοδο 2003-2007 η ανάπτυξη του ΑΕΠ ξεπέρασε κατά μέσο όρο ετησίως το 6,5 %. Αυτή η ταχεία ανάπτυξη κατέστη δυνατή χάρη στις άμεσες ξένες επενδύσεις και τις εισροές κεφαλαίων, μεγάλο μέρος των οποίων παρασχέθηκε από ξένες τράπεζες που είχαν ιδρύσει θυγατρικές στη Ρουμανία. Έτσι ο Ρουμάνος -δεκαπέντε μόλις χρόνια μετά την πτώση του καθεστώτος Τσαουσέσκου – γνώρισε τις πιστωτικές κάρτες και τα δάνεια «ακουμπώντας» για πρώτη φορά την βαλκανική εκδοχή του «Δυτικοευρωπαϊκού ονείρου».
Ως συνήθως, η πτώση ήταν οδυνηρή και δεν προκάλεσε καμία έκπληξη στους αναλυτές. Από την υπερβολή της υπεραισιοδοξίας, η Ρουμανία μέσα σε λίγους μήνες οδηγήθηκε στην υπερβολή της απαξίωσης.
Με την έλευση της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης διαπιστώθηκε ότι το «ρουμανικό θαύμα» είχε ημερομηνία λήξης. Η χώρα άρχισε ξαφνικά να αντιμετωπίζει προβλήματα προσέλκυσης κεφαλαίων από το εξωτερικό. Τα προβλήματα επεκτάθηκαν στη συναλλαγματική ισοτιμία, η οποία υποτιμήθηκε περισσότερο από 25 % έναντι του ευρώ. Καθώς περισσότερο από το μισά δάνεια των είχαν συναφθεί σε ξένο νόμισμα, η αποδυνάμωση του λέι έκανε ακόμη πιο δαπανηρή την εξυπηρέτηση τους. Το real estate, που αποτέλεσε την ναυαρχίδα της ρουμανικής ανάπτυξης τα προηγούμενα χρόνια, κατακρημνίσθηκε. Το 2008 οι τιμές στο Βουκουρέστι ήταν αντίστοιχες της Αθήνας. Το 2009 και το 2010 οι τιμές των πολυτελών καταστημάτων και διαμερισμάτων έπεσαν από 40%-70%.
Απολύθηκαν περίπου 500.000 εργαζόμενοι από τον ιδιωτικό τομέα και οι μισθοί υποχώρησαν σημαντικά. Χιλιάδες εταιρίες οδηγήθηκαν σε πτώχευση, οι τζίροι έπεσαν και σχεδόν όλοι προχώρησαν σε αναδιοργάνωση των επιχειρήσεών τους
Ήταν ξεκάθαρο, ότι επρόκειτο για την εντονότερη ίσως μεταστροφή στις αναδυόμενες αγορές.
Τον Μάιο του 2009 η Ρουμανία αναζήτησε την τύχη της στο ΔΝΤ. Μαζί με την Ευρωπαϊκή ‘Ένωση και την Παγκόσμια Τράπεζα το Ταμείο διέθεσε δάνειο, ύψους 20 δισεκατομμυρίων ευρώ προκειμένου η χώρα να αντιμετωπίσει την οικονομική κρίση. Μέχρι σήμερα, η Ρουμανία έλαβε, από το σύνολο των 20 δισ. 9,3 δισ. ευρώ από το ΔΝΤ, 2,5 δισ. ευρώ από την Ευρωπαϊκή ‘Ένωση και 300 εκ. ευρώ από την Παγκόσμια Τράπεζα.
Ο Πρόεδρος της χώρας Τραϊάν Μπασέσκου- γέννημα –θρέμμα του καθεστώτος Τσαουσέσκου με σχετικά λίγες αναταράξεις κατάφερε να πείσει τους Ρουμάνους ότι δεν υπάρχει εναλλακτικός δρόμος. Η τακτική του απέδωσε και κατάφερε κάτι πραγματικά δύσκολο. Επανεκλεγεί προ λίγων μηνών στη προεδρεία της χώρας, ενώ διαπραγματεύθηκε σκληρά τους (κοινότοπους) όρους λιτότητας του ΔΝΤ. Η ροή της χρηματοδότησης φαίνεται να αποκαθίσταται, καθώς η νέα κυβέρνηση ενέκρινε μέτρα όπως η σύνδεση των συντάξεων με τον πληθωρισμό, έναντι του μέσου όρου των μισθών.
Οι επόμενοι μήνες θα είναι πολύ σκληροί για τους Ρουμάνους. Η χώρα μαστίζεται από υψηλή ανεργία (8,2%) , και το δημόσιο έλλειμμα φθάνει το 7,2%, ποσοστό που ικανοποιεί οριακά τον όρο που έθεσε το ΔΝΤ . Για την επόμενη περίοδο ο στόχος, που έχει συμφωνηθεί με το ΔΝΤ, είναι να μειωθεί το έλλειμμα του 2010 σε ποσοστό 6,8% επί του ΑΕΠ, με την οικονομική ανάπτυξη να είναι μηδενική. Τα μέτρα της ρουμανικής κυβέρνησης προβλέπουν μείωση των μισθών στο δημόσιο τομέα, κατά 25%, μείωση των συντάξεων του δημοσίου, αλλά και των κοινωνικών επιδομάτων κατά 15%, από την 1η Ιουνίου του 2010.
Η Ρουμανία έχει δεσμευτεί να απολύσει 100.000 άτομα από τον στενό και ευρύτερο δημόσιο τομέα το 2010, περίπου το 8% του συνολικού προσωπικού.
«Το σχέδιο αυτό ήταν αναπόφευκτο», λέει ο Μπασέσκου επισημαίνοντας ότι κατά τις διαπραγματεύσεις με το ΔΝΤ, κατάφερε να αποφύγει την αύξηση του ΦΠΑ στο 24% από 19% και την αύξηση του φόρου εισοδήματος.
Και οι κοινωνικές αντιδράσεις;
Για τα ελληνικά δεδομένα ελάχιστες. Οι διαδηλωτές στις συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας δεν ξεπερνούν τις μερικές εκατοντάδες. Να μια καθοριστική διαφορά με την Ελλάδα. Ο παραδοσιακά νωχελικός στις αντιδράσεις του Ρουμάνος, δεν αντέδρασε ούτε στη προοπτική να επανέλθει το βιοτικό του επίπεδο στα επίπεδα της δεκαετίας του 1990. Ενδεχομένως αυτή η «νωχελικότητα» και η ουσιαστική απουσία αντιδράσεων να αποτελέσει και την κινητήρια δύναμη που θα επαναφέρει σύντομα την Ρουμανία σε ρυθμούς ανάπτυξης και θα καταγράψει στο ενεργητικό του ΔΝΤ μια σημαντική επιτυχία μετά από καιρό.
Υπάρχει βέβαια ένα γενικό αίσθημα ισχυρής δυσαρέσκειας, καθώς πολλοί από τους κορυφαίους αξιωματούχους του καθεστώς Τσαουσέσκου βρήκαν εύκολα το δρόμο (όπως και στη Ρωσία εξάλλου) για να συμμετάσχουν στη νέα άρχουσα τάξη, συγκεντρώνοντας σε χρόνο ρεκόρ πλούτο και προνόμια με αδιαφανή τρόπο.
Δημοσκόπηση της Επιτροπής Κοινωνικών Ερευνών για την οικονομική κατάσταση στη χώρα καταγράφει μια σχεδόν απίστευτη διαπίστωση : το 56% των ερωτηθέντων πιστεύει ότι η Ρουμανία σήμερα βρίσκεται σε χειρότερη κατάσταση σε σχέση με την εποχή Τσαουσέσκου, ενώ σχεδόν το ίδιο ποσοστό εκτιμά ότι οι πολιτικοί εκείνοι της εποχής ήταν λιγότερο διεφθαρμένοι από τους σημερινούς. Και μετά ορισμένοι υποστηρίζουν ότι το (κοινότοπο πλέον) δόγμα του Μαρξ «ότι η ιστορία επαναλαμβάνεται σαν φάρσα» ξεπεράσθηκε…
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου