Ζητείται ελληνικός λαός…

Του Δημήτρη Γιαννακόπουλου  *

Την τελευταία τετραετία τα διαδικτυακά μου σημειώματα περιστρέφονται πεισματικά γύρω από αναζητήσεις για περισσότερη ελευθερία, δημοκρατικά δικαιώματα και δημοκρατική κουλτούρα, εκδημοκρατισμό των θεσμών και ευημερία. Σήμερα, ομολογώ ότι όλα τούτα δεν πιάσανε τόπο - στον βαθμό τουλάχιστον που περίμενα. Γιατί όλα αυτά δεν βρίσκουν γόνιμο έδαφος στην ελληνική κοινωνία; Τι φταίει που οι έλληνες εμφανίζονται διαρκώς εγκλωβισμένοι στους μονόδρομους που κατασκευάζει το κυρίαρχο πολιτικό σύστημα και ευρύτερα το καθεστώς με τους κρατικοδίαιτους εργολάβους του, που αποτελούν την λεγόμενη εθνική αστική τάξη της πατρίδας μας;
Φταίνε πολλά, μα περισσότερο από όλα ο ίδιος ο λαός. Πριν βιαστείτε να διαπιστώσετε ότι πρόκειται περί ταυτολογίας, αναλογιστείτε ότι λαός δεν είναι στενά το εκλογικό σώμα, αλλά η συλλογική βούληση των πολιτών που δομείται στο πλαίσιο ενός discursive μίγματος εθνικής και κοινωνικής συνείδησης, στην οποία εμπεριέχεται και η συνείδηση του εαυτού μας εντός ιδιαίτερων κοινωνικών ομάδων και στρωμάτων. Φταίει με άλλα λόγια, ο τρόπος που μάθαμε να αντιλαμβανόμαστε τον κόσμο, την πατρίδα μας, την κοινωνική ομάδα στην οποία....
γενικά εντασσόμαστε και τον εαυτό μας μέσα σε όλα αυτά, ως αναπόσπαστο τμήμα της συλλογικής βούλησης των Ελλήνων πολιτών.
Αν για μια στιγμή βγάλεις τον εαυτό σου έξω από τον λαό, τότε αυτόματα παύει να έχει έννοια το εθνικό κράτος (Ελλάδα), η πολιτεία, ο πολίτης και η ίδια η κοινωνία. Η έννοια του λαού είναι αυτή που υπήρξε ο νομιμοποιητικός παράγοντας των εξουσιών την εποχή της νεωτερικότητας. Σήμερα, αυτή η συλλογική βούληση, έχει απολύτως υποκατασταθεί από την κοινή γνώμη, η οποία είναι - πρωταρχικά - το κατασκεύασμα των ΜΜΕ. Η κοινή γνώμη τείνει να κατακερματίσει την συλλογική βούληση, δομώντας ένα είδος αγοραίας βούλησης στη βάση της σχέσης παραγωγού-καταναλωτή. Ακόμη και οι κυβερνήσεις ως παραγωγοί παρουσιάζονται, ενώ οι πολίτες ως καταναλωτές κυβερνητικών αποφάσεων. Αυτό είναι το πρώτο και ουσιαστικότερο βήμα για την διάλυση αυτής της discursive οντότητας, που συνηθίσαμε να αποκαλούμε λαό. Από εδώ αρχίζει το τέλος της ιστορίας, δηλαδή το τέλος της ιδεολογίας, αλλά και των «imagined political communities», όπως όρισε το έθνος ο Benedict Anderson.
Με δύο λόγια , η διεθνής οικονομική ελίτ, η οποία, μέσω της κυβέρνησης των ανάρμοστων διακυβερνώντων αυτή την περίοδο, έβαλε στην τσέπη την ελληνική κοινωνία, φαίνεται να μην δυσκολεύτηκε ιδιαίτερα να …περάσει το μήνυμα: στους έντιμους φτωχούς ανήκει η βασιλεία του παγκόσμιου πλούτου…διότι λεφτά υπάρχουν. Και όσο υπάρχουν θα εξαρτάσαι από αυτά, δηλαδή από αυτούς που στα δανείζουν, καθώς το χρήμα πρέπει να είναι δανεικό, για να είναι λειτουργικό, δηλαδή να αναπαράγει το δημοκρατικό παράδοξο. Την ανισότητα, που λέμε λαϊκά, σε όλα τα επίπεδα, εντός της χώρας και μεταξύ αυτής και των υπολοίπων στοιχείων του διεθνούς συστήματος.
Το πιάσατε το μήνυμα; Εάν το…πιάσατε, αντιλαμβάνεστε φαντάζομαι ότι ένα από τα πιο ενδιαφέροντα σημεία του πειράματος που διεξάγει στη χώρα μας το δίκτυο της παγκοσμιοποίησης, που συγκροτείται από την Λέσχη Μπίλντερμπεργκ, το CFR: Council on Foreign Relation και την Trilateral Commission, είναι να διαπιστωθεί πόσο σύντομα μπορεί να εξαφανιστεί ο ελληνικός λαός, με την έννοια που όρισα.

Ως μάλλον ειδικός σε τέτοια ζητήματα, θα έλεγα ότι το πείραμα διεξάγεται με μεγάλη επιτυχία. Ας μου επιτραπεί, μάλιστα, να συγχαρώ τους εμπνευστές του σχεδίου, την ελληνική κυβέρνηση, τα ΜΜΕ, και ασφαλώς τον Γιώργο Παπανδρέου! Θα ήταν παράληψή μου αν δεν μνημόνευα σε αυτό το σημείωμα την συνεισφορά των κυβερνήσεων του Κώστα Σημίτη και του Κώστα Καραμανλή. Ιδιαίτερα ο τελευταίος, ο οποίος έδωσε μάχη για την επανίδρυση του πελατειακού κράτους, θα πρέπει να τιμάται αναλόγως. Βοήθησε και αυτός, ο μεγάλος πολιτικός άνδρας – που το παίζει σφίγγα - περισσότερο ίσως από άλλους, να διασκεδαστεί η έννοια του λαού, για να δώσει την ευκαιρία στον Γιώργο και την υπερεθνική παρέα της αδελφότητας που διακυβερνά, να απαλλαγούν από αυτά τα ιστορικά κατάλοιπα, τα οποία εμποδίζουν τον κόσμο να πάει μπροστά!! Να «τελειώνουν» με τον ελληνικό λαό. Μετά από αυτόν θα έρθει η σειρά άλλων ευρωπαϊκών λαών, ίσως μάλιστα μαζικά.
Βεβαίως η αριστερά θα συνεχίσει την διαλεκτική της, μιλώντας για έναν λαό, και σε έναν λαό, αλλά και στο όνομα ενός λαού, που δεν θα υπάρχει πια. Φίλοι…ζητείται λαός! Δεν το καταλαβαίνετε; Η αδυναμία να κινητοποιήσετε ευρύτερα στρώματα, οφείλεται ακριβώς στη σοβαρή εξασθένηση, μέχρι εξαφανίσεως, του λαού. Αν δεν υπάρχει λαός, τότε είναι φυσικό να πιάνουν τόπο τα ψευδοδιλήμματα του καθεστώτος και να μην μπορεί να αποκρυσταλλωθεί η ανάγκη της πολιτικής αλλαγής και της αλλαγής του μοντέλου ηγεσίας στην χώρα μας, στις συνειδήσεις ευρύτερων κοινωνικών στρωμάτων.
Στην Ελλάδα σήμερα πρέπει να ανασυστήσουμε τον λαό και αυτό απαιτεί ένα νέο πατριωτισμό και μια καμπάνια για την παραγωγή κοινωνικής συνείδησης, στη βάση του κοινωνικού φιλελευθερισμού και των δημοκρατικών ιδεωδών της αριστεράς. Αν δεν το κάνουμε, τότε άλλοι συνειδητά και άλλοι ασυνείδητα θα παραδώσουμε την ελληνική κοινωνία βορά στην νεοφιλελεύθερη παγκοσμιοποίηση, που προς το παρόν τρέφεται με… μαρίδες. Αν η μαρίδα δεν κάτσει στο λαιμό τους, θα ακολουθήσει και το κυρίως πιάτο με πιο μεγάλα ψάρια, στην Ευρώπη και στην Ασία.
Το επόμενο ερώτημα είναι πώς θα ανασυσταθεί πολιτικά ο λαός. Δηλαδή, τι στρατηγική θα μπορούσαν να ακολουθήσουν οι αντικαθεστωτικές δυνάμεις, για την εμπέδωση της ανάγκης μιας νέας ηγεσίας, για μια νέα πορεία, εντός ενός πλαισίου μιας σύγχρονης συλλογικής κοινωνικής συνείδησης. Απάντηση έχω…αλλά δεν είναι η ώρα της! Θα έχει ενδιαφέρον να «δουλέψει» ο καθένας ξεχωριστά αυτή την υπόθεση. Χρόνος δεν υπάρχει πολύς. Το καθεστώς δεν θα δώσει ούτε λεπτό στους αντιπάλους του. Ο χρόνος είναι πολυτιμότερος από το χρήμα. Ο χρόνος φτιάχνει χρήμα στον καπιταλισμό. Πάντοτε έτσι ήταν. Μα τώρα, είναι ακόμη πιο σημαντικός, διότι μέσω αυτού δομούνται νέες ηγεμονίες και όχι απλώς κάποιες περιουσίες, ηγεσίες και κυριαρχίες.
Κατά την μεταπολίτευση, η έννοια του ελληνικού λαού συνδέθηκε με το μήνυμα «η Ελλάδα ανήκει στη Δύση», αργότερα με το μήνυμα του συνθήματος «η Ελλάδα ανήκει στους Έλληνες» και μετά με το «η Ελλάδα ανήκει στον σκληρό πυρήνα της ΕΕ». Σήμερα ο λαός, ως συλλογική βούληση των ελλήνων, γίνεται προσπάθεια να αποδομηθεί, διαχεόμενος ως διαλεκτική πρακτική εντός μιας απόλυτα αόριστης παγκόσμιας συλλογικότητας, η οποία κατασκευάζεται από μία πολιτικο-οικονομική αδελφότητα που ασκεί πλέον απροκάλυπτη ηγεσία στην χώρα. Τώρα η έννοια του λαού καλύπτεται διαλεκτικά από το σύνθημα «Η Ελλάδα ανήκει στην παγκοσμιοποίηση». Αυτό είναι το σύνθημα το οποίο ο Γιώργος Παπανδρέου και η παρέα του δεν τολμούν ακόμη να αρθρώσουν ρητά, αλλά δοκιμάζουν σιγά-σιγά να το εκφράσουν έμμεσα ως μήνυμα.

Ο συγγραφέας τούτων των αράδων δεν επιθυμεί να καταλήξει ο αναγνώστης στο συμπέρασμα ότι η χώρα πρέπει να ακολουθήσει ένα είδος πολιτικής … επιστροφής στις ρίζες του έθνους και του λαού, για να αντιμετωπίσει την παγκοσμιοποίηση. Το αντίθετο. Πιστεύω ότι η παγκοσμιοποίηση είναι γεγονός και ότι ο κόσμος οδηγείται στην ιστορική αυτή φάση της ανθρωπότητας, σε μια μορφή παγκόσμιας ηγεμονίας πιο ολοκληρωμένα από οποιαδήποτε άλλη ιστορική περίοδο. Η ένστασή μου είναι στον τρόπο που επιχειρείται αυτή η μορφή ολοκλήρωσης της παγκοσμιοποίησης. Είναι άλλο πράγμα πηγή αυτού του φαινομένου να είναι οι λαοί και άλλο ένα πολιτικο-οικονομικό λόμπυ με απολιτικό μάλιστα προσωπείο. Δεν θα ήθελα επίσης ποτέ να δω τον ελληνικό λαό, πρώτα από τους άλλους, να εξευτελίζεται και να διαλύεται, σαν πειραματόζωο της ιστορίας, από εκείνους που αποτελούν τους μύστες του Τέλους της Ιστορίας. Δυστυχώς εκεί πάνε τα πράγματα και δεν βλέπω δυνάμεις σοβαρές και ικανές να αντισταθούν. Αν βλέπω λάθος … ας κουνηθούμε επιτέλους, αναζητώντας τον λαό!

* Ο Δημήτρης Γιαννακόπουλος είναι διδάκτωρ Πολιτικής Επιστήμης, ειδικός σε θέματα πολιτικής και διακυβέρνησης στην Ευρασία. Άσκησε δημοσιογραφία στην Ελλάδα από το 1985 έως το 2003.

Ακτιβιστής