Υφεση στο 3,5% και ανεργία 12%

Επιδείνωση της οικονομικής κατάστασης της χώρας μας βλέπουν οι 4 στους 5 Ελληνες, ενώ το 72% των νοικοκυριών μιλούν για χειροτέρευση της θέσης τους. Το Ινστιτούτο βλέπει εκτίναξη της ανεργίας στα 13,5% για το 2011

Με 4 στους 5 Ελληνες να αναμένουν επιδείνωση της οικονομικής κατάστασης της χώρας μας και το 72% των νοικοκυριών να μιλούν για χειροτέρευση της θέσης τους το επόμενο 12μηνο, το ΙΟΒΕ επεξεργάζεται τρία επικρατέστερα σενάρια για την οικονομική πορεία της χώρας. Σενάρια τα οποία αναφέρονται ακόμη και στην πτώχευση της χώρας και τη στάση πληρωμών αλλά και στη... σωτηρία της.
Ολα αυτά, καθώς στην τριμηνιαία έκθεση του ΙΟΒΕ (Ιούνιος - Αύγουστος 2010) γίνεται λόγος για επιδείνωση της ύφεσης στο 3,5% για το 2010 και εκτίναξη της ανεργίας άνω του 12% για φέτος και πάνω από 13,5% για το 2011. Ο δε δείκτης του οικονομικού κλίματος υποχώρησε...
στο τρίμηνο στις 65 μονάδες (-10 μονάδες αντίστοιχα πέρυσι).

Τα τρία σενάρια
Τα σενάρια που επεξεργάζεται το Ιδρυμα Οικονομικών - Κοινωνικών Ερευνών για την ελληνική οικονομία είναι τα εξής:

1 «Σενάριο ελπίδας». Η Ελλάδα θα ακολουθήσει σε γενικές γραμμές το πρόγραμμα δημοσιονομικής προσαρμογής του μνημονίου και θα εφαρμόσει παράλληλα πολιτικές που διευκολύνουν την οικονομική ανάπτυξη και συνακολούθως τη δημοσιονομική προσαρμογή (απελευθέρωση επαγγελμάτων και αγορών, ιδιωτικοποιήσεις, ενίσχυση των επενδύσεων κ.λπ.).

Στην περίπτωση αυτή το δημοσιονομικό έλλειμμα προβλέπεται να μειωθεί κοντά στο 7% του ΑΕΠ το 2011 και κοντά στο 5% το 2012, ενώ η οικονομική ανάπτυξη θα συνεχίσει να είναι αρνητική το 2011, αλλά ηπιότερη το 2012 και θετική το 2013 (μεταξύ 1,5% και 2,5%).

Είναι πιθανόν, όχι όμως βέβαιο, ότι η υλοποίηση του αισιόδοξου σεναρίου θα επιτρέψει σταδιακά την επιστροφή της χώρας στις διεθνείς χρηματοπιστωτικές αγορές.

Δεν είναι βέβαιο, διότι το δημόσιο χρέος συνεχίζει να αυξάνεται ακόμα και κάτω από αυτό το αισιόδοξο σενάριο (144% του ΑΕΠ το 2012 και το 2013).

Κάτω από τις συνθήκες αυτές, οι διεθνείς χρηματοπιστωτικές αγορές είναι πιθανόν να συνεχίσουν να μην επιθυμούν να μας δανείζουν, δηλαδή τα spreads να μη μειωθούν δραστικά.

Η πιθανότερη και λογικότερη έκβαση στην περίπτωση αυτή είναι η επέκταση του χρονικού ορίζοντα των δανείων που μας έχει χορηγήσει η τρόικα. Σε γενικές γραμμές η σωτηρία στο σενάριο αυτό εναπόκειται στην τρόικα και ιδιαίτερα στη γερμανική κυβέρνηση.

Ελπίζουμε, επομένως, αλλά δεν είμαστε βέβαιοι, ότι θα αποφύγουμε τη στάση πληρωμών, καθώς εξαρτώμεθα από οικονομικές αλλά και πολιτικές εξελίξεις, ιδιαίτερα στη Γερμανία.

2 «Σενάριο καταστροφής» (δεύτερο σενάριο): Εγκαταλείπεται η δημοσιονομική προσαρμογή λόγω των ποικίλων αντιδράσεων είτε συνεχίζεται αλλά χωρίς διαρθρωτικές αλλαγές.

Στην πρώτη περίπτωση επέρχεται... ακαριαίος θάνατος, με παύση εκταμίευσης των υπόλοιπων δόσεων του δανείου και στάση πληρωμών της Ελλάδας.

Στη δεύτερη περίπτωση είναι πολύ πιθανό ότι επέρχεται αργός θάνατος, υπό την έννοια ότι η οικονομία θα αντιδράσει αρνητικά στη σκέτη δημοσιονομική προσαρμογή, αφού η έλλειψη διαρθρωτικών αλλαγών δεν θα μπορέσει να δημιουργήσει... αντισώματα με την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και τη βελτίωση του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών.

Στην περίπτωση αυτή θα αργήσει, αλλά τελικά θα επέλθει στάση πληρωμών λόγω μακροχρόνιας στασιμότητας του ΑΕΠ. Η εξέλιξη αυτή θα αποβεί καταστρεπτική για την ευημερία της πλειονότητας του ελληνικού λαού και θα θέσει σε κίνδυνο τη σταθερότητα του ευρώ.

3 «Σενάριο σωτηρίας» (τρίτο σενάριο): Η κυβέρνηση υιοθετεί τους όρους του πρώτου σεναρίου ταυτόχρονα με επιθετική πολιτική αξιοποίησης της ακίνητης κρατικής περιουσίας. Το άμεσο αποτέλεσμα είναι να προεξοφληθεί από τις διεθνείς χρηματοπιστωτικές αγορές η εξόφληση μέρους του δημόσιου χρέους.

Προσδοκία
Αυτή η μη αναμενόμενη θετική εξέλιξη οδηγεί στην προσδοκία ότι αργά ή γρήγορα ο λόγος του δημόσιου χρέους προς το ΑΕΠ θα υποχωρήσει και έτσι απομακρύνει το καταστρεπτικό για την ευημερία του ελληνικού λαού ενδεχόμενο της στάσης πληρωμών.

Πρώτον, να γίνει μια προσπάθεια αποτίμησης της δημόσιας ακίνητης περιουσίας.

Δεύτερον, να εξεταστούν οι τρόποι αξιοποίησής της και τα δυνητικά έσοδα του Δημοσίου.

Τρίτον, να αποτυπωθεί η δυναμική του δημόσιου χρέους σε βάθος χρόνου (π.χ. για την επόμενη δεκαετία), λαμβάνοντας υπόψη αυτό τον παράγοντα.

Έθνος