Του καθηγητή Ναπολέων Μαραβέγια*
Όσο η ύφεση της ελληνικής οικονομίας
παρατείνεται με δυσοίωνες προβλέψεις για την τρέχουσα χρονιά (-3,5%,
Τράπεζα Ελλάδος), τόσο η σχέση του χρέους προς το ΑΕΠ μεγαλώνει και
τόσο περισσότερο απομακρύνεται η δυνατότητα δανεισμού της χώρας από τις
διεθνείς αγορές μετά τη λήξη του δανείου από την τρόικα.
Η πίεση που ασκείται για μείωση των δαπανών περιλαμβάνει
δυστυχώς και τις δημόσιες επενδύσεις και τις δαπάνες για την εκπαίδευση
και την έρευνα, ενώ ταυτόχρονα οι περισσότερο εκπαιδευμένοι νέοι
μεταναστεύουν, πράγμα που απομακρύνει την προοπτική ανάκαμψης της
οικονομίας βασιζόμενης στη γνώση.
Η αύξηση των φορολογικών εσόδων δεν φαίνεται να
επιτυγχάνεται παρά τη φορολογική πίεση στους...
μισθωτούς, δεδομένου ότι
αποτελούν μόνο το 50% των εργαζομένων. Τα εισοδήματα των άλλων
κατηγοριών βρίσκουν ακόμη τρόπους φοροδιαφυγής. Πράγματι, τα σχετικά
στοιχεία αποκαλύπτουν ότι το 40% των δυνητικών φορολογικών εσόδων του
κράτους διαφεύγει.
Η προσπάθεια μείωσης του ελλείμματος του
προϋπολογισμού απαιτεί όλο και μεγαλύτερες θυσίες από μεγάλο μέρος των
ελλήνων πολιτών, οι οποίοι, παρά τη στωική τους υπομονή, αρχίζουν να
νιώθουν κόπωση με απρόβλεπτες συνέπειες, ιδίως όταν διαπιστώνουν ότι τα
σημάδια της ανάκαμψης απομακρύνονται και ότι οι ξένες επενδύσεις αργούν
να εμφανισθούν. Οι τράπεζες εξαρτώνται όλο και περισσότερο από την
Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα για άντληση ρευστότητας, καθώς μειώνονται οι
καταθέσεις και συνεπώς οι κρουνοί της χρηματοδότησης της οικονομίας
παραμένουν σχεδόν κλειστοί, δυσκολεύοντας τις επιχειρήσεις καθώς
βουλιάζουν στην ύφεση.
Μέσα σ' αυτές τις συνθήκες, η ομαλή πορεία
αποπληρωμής του χρέους της χώρας μας εξαρτάται όχι μόνον από την
απόλυτη τήρηση των όρων του επικαιροποιημένου μνημονίου αλλά όλο και
περισσότερο από τις αποφάσεις που θα ληφθούν την 25η Μαρτίου 2011 στο
Ευρωπαϊκό Συμβούλιο.
Οι προσδοκίες για γενναίες αποφάσεις σχετικά με την
επιμήκυνση του χρόνου αποπληρωμής του δανείου από την τρόικα, τη μείωση
του επιτοκίου δανεισμού, την αύξηση των πόρων του Μηχανισμού Στήριξης,
την επαναγορά μέρους τουλάχιστον του ελληνικού χρέους μέσω των
υποτιμημένων ελληνικών ομολόγων με νέα δανειοδότηση, την αγορά
ελληνικών ομολόγων από το Ταμείο του Μηχανισμού Στήριξης και, τέλος,
την έκδοση ευρωομολόγων, έχουν μειωθεί σημαντικά. Αν, όμως, τα
αποτελέσματα της Συνόδου δεν είναι θετικά, οι δυνατότητες αντιμετώπισης
του ελληνικού χρέους στα επόμενα χρόνια περιορίζονται σημαντικά.
Επιδιώκεται σύνδεση των παραπάνω αποφάσεων με την
αποδοχή του γερμανογαλλικού Σχεδίου για την Ανταγωνιστικότητα, η οποία,
όμως, προσκρούει σε διαφωνίες αρκετών χωρών-μελών για μέτρα, όπως είναι
η εναρμόνιση της φορολογίας στις επιχειρήσεις, η αύξηση των ορίων
συνταξιοδότησης, η αποσύνδεση της αύξησης των μισθών από τον πληθωρισμό
και τέλος, η συνταγματική πρόβλεψη για ύψος του ελλείμματος του
προϋπολογισμού σε κάθε χώρα- μέλος της ευρωζώνης.
Βέβαια, το χρονικό διάστημα μέχρι την 25η Μαρτίου
είναι αρκετά μεγάλο για τα ευρωπαϊκά δεδομένα. Πολλές αποφάσεις έχουν
ληφθεί στο παρελθόν από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο με συμβιβασμό της
τελευταίας ώρας. Εξάλλου, είναι επόμενο ότι η στάση των διαπραγματευτών
θα είναι σκληρή μέχρι να προκύψει συμβιβασμός, ο οποίος φαίνεται να
προετοιμάζεται με τη μετριοπαθή πρόταση της Επιτροπής. Ωστόσο, δεν
μπορεί να προβλεφθεί κατά πόσο θα ικανοποιούνται τα ελληνικά
συμφέροντα. Για το λόγο αυτόν, καθώς πλησιάζει η 25η Μαρτίου, η Ελλάδα
πρέπει να συνεχίσει να κάνει κατάλληλες κινήσεις στο εσωτερικό και το
εξωτερικό, προκειμένου να υπάρξουν τα καλύτερα δυνατά αποτελέσματα.
*Ο Ναπολέων Μαραβέγιας είναι καθηγητής του πανεπιστημίου Αθηνών
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου