Το χρονικό ενός προαναγγελθέντος αδιεξόδου

Του Σταυρου Λυγερου

Τα στοιχεία είναι καταλυτικά. Επιβεβαιώνουν όσους εξαρχής υποστήριζαν ότι η κυβερνητική πολιτική θα εγκλωβίσει την οικονομία στον φαύλο κύκλο της ύφεσης, χωρίς ταυτοχρόνως να εξυγιάνει τα δημόσια οικονομικά. Και, βεβαίως, διαψεύδουν τις ποικίλες «καθεστωτικές» φωνές που, λόγω της κυρίαρχης πρόσβασής τους στα ΜΜΕ, διαμόρφωναν σε μεγάλο βαθμό την κοινή γνώμη. Στην Ελλάδα, όμως, οι φορείς δημόσιου λόγου ούτε πιστώνονται την επιβεβαίωση ούτε χρεώνονται τη διάψευση με αντίστοιχες επιπτώσεις στην αξιοπιστία. Η δημόσια συζήτηση έχει μετατραπεί σ’ ένα είδος τσίρκου, όπου οι βασικοί πρωταγωνιστές αλλάζουν με ευκολία «κοστούμια», χωρίς να απολογούνται για όσα με την αυθεντία του τηλεοπτικού παραθύρου έλεγαν πριν από λίγο καιρό.
Αυτός είναι ο λόγος που σήμερα...
υποκύπτω στον πειρασμό να υπενθυμίσω παλιά δημοσιεύματα. Στις 13-12-09 έγραφα ότι «ο εύκολος δρόμος είναι η οριζόντια και αναλογική περικοπή των δαπανών. Ο δύσκολος δρόμος είναι η αναθεώρηση από μηδενική βάση των δαπανών... Οι δημόσιες δαπάνες έχουν πολύ χαμηλότερη απόδοση από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο σ’ όλους τους τομείς. Για ποιο λόγο να μην επανεξετασθούν μία προς μία; Για ποιο λόγο να μην επανεξετασθεί η δομή και η αποδοτικότητα των μονάδων του ευρύτερου δημόσιου τομέα; Είναι τόσο εκτεταμένος ο ανορθολογισμός και τόσο μεγάλη η σπατάλη και η λεηλασία του δημόσιου χρήματος, που μία συστηματική επιχείρηση νοικοκυρέματος θα οδηγήσει σε εντυπωσιακή εξοικονόμηση πόρων... Οι κυβερνήσεις, όμως, αποφεύγουν κατά κανόνα να συγκρουσθούν με τις ομάδες, που απομυζούν δημόσιο χρήμα. Υπάρχει χρόνιο έλλειμμα πολιτικής βούλησης... Το οικονομικό πρόβλημα είναι πρωτίστως πολιτικό... Εάν η κυβέρνηση ακολουθήσει την πεπατημένη και περιορισθεί σε δημοσιονομικές παρεμβάσεις, θα χάσει το παιχνίδι... Παραλλήλως, πρέπει να δρομολογηθεί αναπτυξιακή δυναμική με την αξιοποίηση συγκριτικών πλεονεκτημάτων και την απελευθέρωση παραγωγικών δυνάμεων. Αυτό θα συμβεί εάν δημιουργηθεί το περιβάλλον που διευκολύνει επιχειρηματικές πρωτοβουλίες. Στοιχείο αυτού του περιβάλλοντος είναι και η συρρίκνωση της διαπλοκής/διαφθοράς». Λίγο αργότερα (26-2-2010) έγραφα: «Το χειρότερο είναι ότι η ελληνική οικονομία θα κατρακυλήσει στην ύφεση με αποτέλεσμα να μειώνονται τα δημόσια έσοδα και να τίθεται θέμα λήψης ολοένα και περισσότερων μέτρων. Με άλλα λόγια, εισερχόμαστε σ’ ένα ανατροφοδοτούμενο καθοδικό σπιράλ. Για να σπάσει ο φαύλος κύκλος, η κυβέρνηση πρέπει να πάψει να ασκεί πολιτική με το γνωστό χρεοκοπημένο τρόπο. Η Ελλάδα έχει περιέλθει σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι η χρήση των γνωστών πολιτικών εργαλείων δεν επαρκεί. Για να υπάρξει διέξοδος από την κρίση χρειαζόμαστε νέες ευφάνταστες προσεγγίσεις και αποτελεσματικές πρακτικές που θα αξιοποιήσουν τις λιμνάζουσες δυνατότητες σ’ όλα τα επίπεδα: για αύξηση των εσόδων, για μείωση των δαπανών, αλλά και για ανάπτυξη. Η κυβέρνηση Παπανδρέου, όμως, παραμένει εγκλωβισμένη στην πεπατημένη, στο ίδιο αγκυλωμένο πλαίσιο. Γι’ αυτό εμφανίζεται ανίκανη να θέσει υπό έλεγχο τη δημοσιονομική κρίση και να οικοδομήσει ένα νέο υγιές μοντέλο».