Μια τραγική επέτειος

ΤΟΥ ΣΤΑΘΗ ΕΥΣΤΑΘΙΑΔΗ


Πέρασε σχεδόν απαρατήρητο και όμως από χθες ο πόλεμος στο Ιράκ εισήλθε στον έκτο χρόνο του. Η στήλη δεν θα αναφερθεί στο κόστος σε ανθρώπους και σε χρήμα της αμερικανικής εισβολής (και κατοχής) της αραβικής χώρας-«κλειδί» στη Μέση Ανατολή. Το μνημόνιο του Βrookings Ιnstitution που συντάχθηκε ειδικά για τον Λευκό Οίκο τον περασμένο Σεπτέμβριο υπολογίζει σε 6.440 τους αμερικανούς νεκρούς ή αγνοουμένους, σε 21.040 τους τραυματίες, από τους οποίους οι 8.600 θα παραμείνουν ανάπηροι, και σε 846 δισ. δολάρια το κόστος της επιχείρησης, στο οποίο δεν περιλαμβάνονται τα επιδόματα στους τραυματίες και οι συντάξεις σε νεκρούς και αναπήρους. Το Πεντάγωνο, σε μια έκθεση την οποία παρουσίασε στο Κογκρέσο ο υπουργός Αμυνας Ρόμπερτ Γκέιτς τον Οκτώβριο, σημειώνει ότι έγινε τόσο μεγάλη σπατάλη πολεμικού υλικού και τόσο αλόγιστη χρησιμοποίηση των στρατιωτικών δυνάμεων ώστε κανένας στρατιωτικός ηγέτης δεν θα τολμούσε να αναλάβει κάποια νέα στρατιωτική επιχείρηση για αρκετά χρόνια. Με άλλα λόγια, το στρατιωτικό δυναμικό της Αμερικής εξαντλήθηκε. Για το τι κοστίζει- σε ανθρώπινες ψυχές, σε υποδομές, κτλ.- στο Ιράκ ο πόλεμος δεν γίνεται λόγος. Είναι ενδιαφέρον ότι σήμερα ακόμη και εκείνοι που παρότρυναν τον Τζορτζ Μπους να διατάξει την επίθεση, ακόμη και εκείνοι που περίμεναν να αποκομίσουν πολιτικά, κομματικά και οικονομικά οφέλη από την ανατροπή του Σαντάμ Χουσεΐν και την «παραχώρηση» των ιρακινών πετρελαιοπηγών σε επιχειρήσεις ημετέρων βλέπουν τα πράγματα διαφορετικά. «Τι μας εξασφάλισε η εισβολή στην ισλαμική σφηκοφωλιά;» διερωτάται ο αρθρογράφος του «Αmerican Conservative». Την απάντηση δίνει- εν μέρει- ο νεοσυντηρητικός αρθρογράφος του «Αmerican Νational»: Μάλλον τίποτε, στην καλύτερη περίπτωση, αλλά «ίσως υποθηκεύσει την Αμερική επί μία τουλάχιστον γενιά», που είναι το πιθανότερο. Και ο συντηρητικός Τζορτζ Γουίλ βγάζει το συμπέρασμα, έχοντας υπόψη του και τις κραυγές για βομβαρδισμό του Ιράν: Ισως, γράφει, «οι διαδικασίες για την επέμβαση (αμερικανικών) δυνάμεων να πρέπει, μελλοντικώς, να λαμβάνουν υπόψη αντιλήψεις και στοιχεία και από άλλους παράγοντες», δηλαδή να μην είναι αποκλειστικά προνόμιο και εξουσία του προέδρου.

Είναι κοινοτοπία, ασφαλώς, η διαπίστωση ότι η επέμβαση της νεοσυντηρητικής Αμερικής των Μπους- Τσένι- Ράμσφελντ αναθέρμανε τον αντιαμερικανισμό σε πρωτοφανή ποσοστά σε όλη την οικουμένη. Δεν μπορεί όμως να αγνοηθεί- διότι υπάρχουν δραματικές συνέπειες- ότι αυτός είναι ιδιαίτερα αισθητός στον ισλαμικό κόσμο και ότι ταυτίστηκε με τη σκλήρυνση των οικογενειακών καθεστώτων στις χώρες της Μέσης Ανατολής. Το παραμύθι των Μπους & Σία ότι η αμερικανική επέμβαση στο Ιράκ θα εγκαθιστούσε δημοκρατική διακυβέρνηση και θα αποτελούσε κίνητρο και οδηγό για τα κρατίδια της αραβικής χερσονήσου και τη Σαουδική Αραβία είχε εντελώς αντίθετο αποτέλεσμα. Τα φεουδαρχικά καθεστώτα της περιοχής έγιναν σκληρότερα· ανέστειλαν τα κάπως φιλελεύθερα μέτρα που είχαν αρχίσει να παίρνουν επί προεδρίας Κλίντον. Ακόμη και η διόγκωση της Χεζμπολάχ και της Χαμάς οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στη δογματο-θρησκευτική διέγερση που προκάλεσε η αμερικανική επίθεση στο Ιράκ, ίσως μάλιστα και η εμμονή του Ιράν στο πυρηνικό του πρόγραμμα.