Ο Ενγκελς κύριοι, ο Ενγκελς!

ΤΟΥ Ν. ΜΠΟΓΙΟΠΟΥΛΟΥ

Εχουμε τους κυρίους του ΠΑΣΟΚ. Στην προσπάθεια να σφετεριστούν και να καπηλευτούν το «σοσιαλισμός ή βαρβαρότητα», γελοιοποιούνται. Αλλωστε διαθέτουν μακρά παράδοση στη διαπόμπευση εννοιών μέσα από την ψηφοθηρική χρήση συνθημάτων («στις 18 σοσιαλισμός», «ΕΟΚ και ΝΑΤΟ το ίδιο συνδικάτο», «το ΠΑΣΟΚ στην κυβέρνηση, ο λαός στην εξουσία» κι άλλα τέτοια - με τη γνωστή κατάληξη)...

Εχουμε, επίσης, τους κυρίους της ΝΔ. Είτε υποδυόμενοι τους αδαείς είτε πλατσουρίζοντας όντως σε πελάγη αβυσσαλέας άγνοιας όσον αφορά τα κορυφαία ρεύματα της πολιτικής σκέψης, μετέρχονται «βαρβαρισμών» προεκλογικής κατανάλωσης (με προεξάρχοντα τον κ. Καραμανλή, ο οποίος παλιότερα περηφανευόταν ότι διαβάζει και Μαρξ, όπερ σημαίνει: ή δεν καταλαβαίνει τίποτα από ό,τι διαβάζει ή ακριβώς επειδή καταλαβαίνει μια χαρά, γι' αυτό και κάνει ότι δεν καταλαβαίνει)...

Αλλά έχουμε και τους άλλους. Εκείνους που υποτίθεται ότι κόπτονται για την πολιτική σημασία και την ιστορική καταγωγή του διλήμματος «σοσιαλισμός ή βαρβαρότητα» και που μάλιστα ισχυρίζονται ότι κόπτονται από τη σκοπιά του σοσιαλισμού.

Αυτοί οι τελευταίοι, λοιπόν (ανάμεσά τους και εκείνοι που αρθρογράφησαν για να στηλιτεύσουν την «αμορφωσιά» και την «επιπόλαιη χρήση της Ιστορίας»), αν μπορούν, ας μας εξηγήσουν: Προς τι η παραποίηση των λεγομένων της Λούξεμπουργκ;

Εξηγούμεθα:

Η Ρόζα Λούξεμπουργκ γράφει στην περίφημη «Μπροσούρα του Γιούνιους» ή άλλως «Η κρίση της σοσιαλδημοκρατίας» (όπως παρατίθεται στο «marxists.org»):

«Friedrich Engels once said: "Bourgeois society stands at the crossroads, either transition to socialism or regression into barbarism". What does "regression into barbarism" mean to our lofty European civilization? Until now, we have all probably read and repeated these words thoughtlessly, without suspecting their fearsome seriousness. A look around us at this moment shows what the regression of bourgeois society into barbarism means».

Και σε μετάφραση (από το «Rosa Luxemburg - Η εργατική τάξη και ο πόλεμος», εκδόσεις Κοροντζή):

«Ο Φρίντριχτ Ενγκελς είπε κάποτε: "Η αστική κοινωνία βρίσκεται μπροστά σε ένα δίλημμα: ή πέρασμα στο σοσιαλισμό ή ξανακατρακύλισμα της ανθρωπότητας στη βαρβαρότητα". Τι σήμαινε όμως "ξανακατρακύλισμα στη βαρβαρότητα" από το σημερινό επίπεδο του ευρωπαϊκού πολιτισμού; Μέχρι σήμερα διαβάζουμε, αναμφισβήτητα, τα λόγια αυτά χωρίς να εμβαθύνουμε στο νόημα που κρύβουν και τα παραθέτουμε χωρίς να προαισθανόμαστε την τρομερή βαρύτητά τους. Σήμερα όμως, αρκεί να ρίξουμε μια ματιά γύρω μας για να καταλάβουμε τι σημαίνει κατρακύλισμα της αστικής κοινωνίας στη βαρβαρότητα».

Και στη συνέχεια η Ρόζα Λούξεμπουργκ προσθέτει:

«Σήμερα, βρισκόμαστε μπροστά στην επιλογή όπως ακριβώς το είχε προβλέψει πριν από μια γενιά ο Φρίντριχτ Ενγκελς (σ.σ.: η υπογράμμιση, όπως και παραπάνω, δική μας): Είτε θρίαμβος του ιμπεριαλισμού (...). Είτε νίκη του σοσιαλισμού...».

***

Ο Φρίντριχτ Ενγκελς, λοιπόν!

Ούτε ο Καστοριάδης, ούτε - φυσικά - ο Παπανδρέου. Ο Ενγκελς!

Μα, τότε, γιατί οι φιγουρατζήδες της «ευρυμάθειας», όταν αναφέρονται στην καταγωγή τού «σοσιαλισμός ή βαρβαρότητα», ακόμα κι όταν παραθέτουν αποσπάσματα από τα γραφτά της Λούξεμπουργκ, το όνομα «Ενγκελς» το... ξεχνούν, το απαλείφουν;

Προφανώς επειδή είχε δίκιο η Ρόζα. Οτι, δηλαδή, ορισμένοι, στα λόγια αυτά - «σοσιαλισμός ή βαρβαρότητα» - ούτε να εμβαθύνουν μπορούν, ούτε την τρομερή βαρύτητά τους να προαισθανθούν.

Υποψιαζόμαστε, όμως, κάτι ακόμα: ότι η «αμνησία» και η «αβλεψία» τους, όσον αφορά στον Ενγκελς, προέρχονται από το γεγονός ότι τον Ενγκελς πολύ δύσκολα μπορούν να τον παρουσιάσουν σαν κάτι διαφορετικό ή κάτι λιγότερο απ' ό,τι ήταν: Ηταν ο θεμελιωτής μαζί με τον Μαρξ του επιστημονικού σοσιαλισμού - κομμουνισμού. Ηταν εκείνος που πέραν των άλλων, απευθυνόμενος στον κάθε υποκριτή, ημιμαθή ή αναθεωρητή (σαν αυτούς που θέλουν «σοσιαλισμό» χωρίς όμως τη «δικτατορία του προλεταριάτου»), απαντούσε ως εξής:

«Λοιπόν, κύριοι, θέλετε να μάθετε με τι πράγμα μοιάζει επιτέλους αυτή η δικτατορία; Κοιτάξτε την Κομμούνα στο Παρίσι. Αυτή ήταν η δικτατορία του προλεταριάτου».

Είναι, επομένως, πασιφανές: οι αποκοτιές των «φιγουρατζήδων» έχουν ένα όριο. Εντάξει να μιλούν για «σοσιαλισμό». Εντάξει, κάποιοι να θυμούνται ακόμα και την Ρόζα. Αλλά με τον Ενγκελς τα πράγματα «αγριεύουν». Γιατί στην περίπτωση αυτή, ούτε με τον όρο «σοσιαλισμός» μπορούν να παίζουν, ούτε τους σοσιαλιστές να καμώνονται.