Ο κόσμος στα δίκτυα της ολικής παρακολούθησης

Ανεβάζοντας στο διαδίκτυο τις προσωπικές τους φωτογραφίες με τα διάφορα σχόλια, οι περισσότεροι χρήστες δεν αντιλαμβάνονται, ότι «μπαίνουν» οικειοθελώς υπό τον έλεγχο των διαφόρων ενδιαφερόμενων προσώπων και οργανισμών. Πολλές εταιρείες, οι οποίες ειδικεύονται στην δημιουργία λογισμικού, αναπτύσσουν προγράμματα παρακολούθησης της δραστηριότητας των ανθρώπων με την βοήθεια των δεδομένων, δημοσιευμένων σε ιστοσελίδες των κοινωνικών δικτύων με ελεύθερη πρόσβαση....

Για να μην προκαλούν περιττές συζητήσεις, τα προγράμματα αυτά αναπτύσσονται συνήθως στα κρυφά. Πρόσφατα οι δημοσιογράφοι της βρετανικής εφημερίδας The Guardian ανέφεραν για το νέο λογισμικό RIOT (Rapid Information Overlay Technology), δημιουργημένο από την αμερικανική αμυντική εταιρεία Raytheon. Το πρόγραμμα επεξεργάζεται και συγκρίνει δεδομένα, συλλεγμένα από τις ιστοσελίδες του Twitter, Facebook, Foursquare και άλλων παρόμοιων, και ανασυνθέτει την καθημερινή ζωή των «αντικειμένων» παρακολούθησης. Ο παρατηρητής λαμβάνει ένα αναλυτικό σχεδιάγραμμα των σχέσεων με τους συναδέλφους, τους γνωστούς και τους συγγενείς. Το πρόγραμμα RIOT δημιουργεί σχεδόν το ψυχολογικό και ηθικό πορτραίτο του ανθρώπου, συμπεριλαμβανομένων των συνηθειών του, των αδυναμιών και ακόμα και των ενδεχομένων κινήτρων των διαφόρων πράξεών του.

Στην πραγματικότητα όλοι μας βρισκόμαστε υπό παρακολούθηση και υπό φακέλωμα, διαβεβαίωσε σε συνέντευξη στη «Φωνή της Ρωσίας» ο Αντόν Κορομπκόφ-Ζεμλιάνσκι, εμπειρογνώμονας στον τομέα των ΜΜΕ:

- Όλα αυτά τα δεδομένα που αφήνουμε συχνά σε ελεύθερη πρόσβαση στο Διαδίκτυο, δεν είναι και τόσο δύσκολο να συλλεχθούν ακόμη και από τις σημερινές μηχανές αναζήτησης, για να μην αναφέρουμε κάποιο ειδικευμένο λογισμικό. Γι’ αυτό εδώ τίθεται το ερώτημα ποιος μπορεί να θέλει να μας παρακολουθεί.

Τα όργανα επιβολής του νόμου, οι μυστικές υπηρεσίες, με την βοήθεια των κοινωνικών δικτύων μπορούν αρκετά αποτελεσματικά να παρακολουθούν και να ελέγχουν τους ανθρώπους, επισημαίνει ο Ρομάν Ροματσόφ, γενικός διευθυντής της Υπηρεσίας κατασκοπευτικών τεχνολογιών «Ρ-Τέχνο». Όμως εδώ δεν μιλάμε για κάποια ολική παρακολούθηση, τόνισε ο ίδιος σε συνέντευξη :

- Εάν εσείς δημοσιεύετε για τους εαυτούς σας κάποιες συγκεκριμένες πληροφορίες στα κοινωνικά δίκτυα, τότε πρέπει να γνωρίζετε, ότι οι πληροφορίες αυτές μπορούν να χρησιμοποιηθούν εναντίον σας. Για παράδειγμα, δεν συνιστάται να δημοσιεύετε πληροφορίες για την οικογένειά σας, για τα μέρη που επισκέπτεστε, στοιχεία για την περιουσία σας και τα μέσα μεταφοράς.

Σύμφωνα με τον Ροματσόφ, η δημιουργία προγραμμάτων παρόμοιων με το RIOT, είναι απλώς το επόμενο στάδιο στην ανάπτυξη του Παγκόσμιου Ιστού.

Και όμως, πλησιάζουμε την στιγμή, όταν θα μας παρακολουθούν παντού – και στον εικονικό και στον πραγματικό κόσμο. Ήδη σήμερα στις μεγάλες πόλεις οι βιντεοκάμερες είναι τοποθετημένες σε κάθε γωνιά. Στις ΗΠΑ η εταιρεία DARPA αναπτύσσει ένα σύστημα στον κυβερνοχώρο, το οποίο θα μπορεί να εντοπίζει τους πιθανούς εγκληματίες μέσα σε μεγάλα πλήθη. Η ηλεκτρονική βάση δεδομένων θα περιέχει πρότυπα της φυσιολογικής και ύποπτης συμπεριφοράς. Δεν αποκλείεται ότι σταδιακά γίνεται πραγματικότητα η αντι-ουτοπική ταινία του Σπίλπεργκ Minority Report, στην οποία ούτε καν η πρόθεση, αλλά μόνο και μόνο η σκέψη του εγκλήματος αποτελεί λόγο για την σύλληψη ή την εξουδετέρωση του πιθανού δράστη.

Ωστόσο, σύμφωνα με τους ειδικούς, προς το παρόν ούτε ο δικτυακός έλεγχος, ούτε η βιντεο-παρακολούθηση, δεν απειλούν τον μέσο πολίτη. Εάν οι πολίτες αυτοί δεν έχουν προβλήματα με τον νόμο και δεν ξεχωρίζουν επειδή έχουν ένα πολύ μεγάλο εισόδημα, τότε δεν πρέπει να φοβούνται να βρεθούν υπό παρακολούθηση από τις μυστικές υπηρεσίες, τους διεθνείς απατεώνες, τους εγκληματίες και τρομοκράτες.